Film / Films

Meisjes en gitaren

recensie: The Runaways

In de eerste helft van de jaren zeventig was popmuziek een manier om jezelf opnieuw uit te vinden. David Bowie, Lou Reed en Iggy pop creëerden alter ego’s op het podium en transformeerden zichzelf constant. Floria Sisgismondi’s The Runaways toont de aantrekkingskracht van het popfenomeen op een groep Californische meisjes die aan de wieg zouden staan van een kleine muzikale revolutie.

~

Aan het begin van The Runaways zien we een nog jonge en onzekere Joan Jett (Kirsten Stewart) in een tweedehands kledingzaak zoeken naar een leren jas. Ze wil er graag stoer uitzien en elektrische gitaar leren spelen zoals Chuck Berry. Dat meisjes niet geacht worden om dat te doen blijkt uit de reactie van haar muziekleraar die liever wil dat ze het houdt bij akoestisch gepingel. Parallel aan Joans levenspad wordt de nonchalante puber Cherie Currie gevolgd die leeft in de glamrockwereld van David Bowie. Met haar kleding en make-up probeert ze te ontsnappen uit de dagelijkse sleur. Cherie’s vader is een alcoholist die zijn dochters verwaarloost en haar moeder bekommert zich meer om haar nieuwe geliefde. Popmuziek biedt de twee meisjes een uitweg voor een realiteit die geen plaats voor hun heeft.

Seks, drugs en rock-‘n-roll

Toch is de pop- en rockwereld vooral het domein van mannen die zich ongestoord uit kunnen leven. Als Joan de sluwe rockimpresario Kim Fowley ontmoet en hem vertelt over haar band, snauwt hij haar al snel terug dat het ze niet weet waar zij aan begint. Onder de indruk van haar vasthoudendheid besluit hij haar toch te helpen met haar band The Runaways die geheel bestaat uit vrouwelijke leden. Fowley komt op het idee om van de minderjarige Cherie de leadzangeres te maken. Hij biedt daarnaast harde kritiek op de nog onzekere meisjes en somt op waar het in rock-‘n-roll om draait: je moet spelen en denken met je lul. Rock is een explosieve  combinatie van geweld, seks en rebellie. De film richt zich vervolgens op het succes van de band en hanteert daarmee de bekende narratieve lijn van veel rockbiopics. Het succes is geen waarborg tegen rampspoed en de vele verleidingen zijn dan ook niet zonder gevaren.

~

Sigismondi werd vooral bekend als regisseur van videoclips van ondermeer Marilyn Manson, Tricky, David Bowie en Interpol. Daarmee is zij een van de makers van de mythen en de iconische beeldtaal van het popdom.  Deze kennis en ervaring zie je ook terug in de visuele stijl van de film. Er is veel detail waardoor de kijker zich met gemak kan wanen in de jaren zeventig. Het blijft echter de vraag in hoeverre haar stijl niet meer zegt over hoe wij dat decennium nu ervaren dan dat het een waarheidsgetrouwe afspiegeling is van dat tijdperk. Sigismondi’s beelden zijn soms te mooi en te perfect waardoor ze meer te zien zijn als een ontstaansmythe van een band dan een realistisch portret. Daarmee wordt ook het probleem van de film duidelijk als die in zijn tweede helft de voorspelbare weg van de rockfilm afgaat. De seks, drank en drugs doen hun intrede en de band kan de roem en de druk niet aan. De groeiende irritaties en conflicten tussen de leden neemt toe waarna je de climax al kan voorspellen.

Rolmodel

Waar de film wel in slaagt is het tonen van de kwetsbare overgang van een normaal persoon naar een rockster. Deze kwetsbaarheid is vooral sterk, omdat de meisjes geen vrouwelijke rolmodellen hebben. De enige rolmodellen zijn de mannelijke popsterren die ze bewonderen. De mogelijkheid om muziek te maken geeft je de kans om boven jezelf en je beperkingen uit te stijgen, maar het is nooit makkelijk om die stap te zetten. Wat een popster kenmerkt is niet zozeer het stoer zijn als het jezelf bloot stellen aan de buitenwereld. In het eerste deel van de film voel je de onzekerheid van de groep en Stewart en Fanning weten dit ook goed over te brengen in een mix van nonchalance en twijfel. Hun spel wordt gecontrasteerd door Michael Shanon  die Fowley dreigend weet neer te zetten als een geslepen speler in het circus van de popindustrie.

~

Voor Sigismondi is het ontstijgen van de vaste rolpatronen vooral de kracht geweest van The Runaways, die zo een start zetten voor de vele vrouwelijk navolgers van de band. De film weet haar enthousiasme voor de band goed over te brengen. Het is alleen jammer dat een deel van de film zo voorspelbaar en formuleachtig is. De energie is in het eerste deel nog het sterkst als alle popclichés nog ver weg zijn en alles nog alle kanten op kan gaan.