Film / Films

Alleen met jezelf

recensie: Moon

Het lijkt wel alsof het science fiction-genre de laatste decennia synoniem is geworden met grootschalige actiespektakels. Van Star Wars tot Transformers en zelfs de reboot van de zo bedachtzame tv-serie Star Trek: veel actie en weinig ruimte voor de filosofische ideeën die zo toepasselijk zijn voor dit genre. Duncan Jones vond dat blijkbaar ook en keert met Moon (2009) terug naar de tijden van Stanley Kubrick en Andrey Tarkovski.

~

‘Ground control to major Tom’, zong David Bowie ooit in Space Oddity, dus het is toepasselijk dat zijn zoon Duncan Jones, die tot Moon vooral reclamespotjes regisseerde, het voor zijn regiedebuut in de ruimte zocht. Moon is het verhaal van Sam Bell, een astronaut in dienst van Lunar Industries die al bijna drie jaar op de maan is gedetacheerd voor energiewinning. Bell heeft, op computer Gerty na, geen gezelschap en mist zijn vrouw en dochter. Contact met de aarde is bovendien bijna onmogelijk geworden door een communicatiestoornis. Als de dienst van Bell er bijna opzit en hij zich al voorbereid op de terugkeer naar aarde, gebeuren er echter vreemde dingen, die Bell doen twijfelen aan alles wat hij als echt beschouwde.

Raadsel

~

Moon laat zich bijzonder moeilijk recenseren aangezien het een film is die met zo min mogelijk achtergrondinformatie bekeken moet worden. Jones trekt al vanaf de opening een aantal rookgordijnen op, die in eerste instantie een verwarrende werking op de kijker uitoefenen, maar wel uitnodigen actief mee te puzzelen aan het gepresenteerde raadsel. Pas als zo rond de helft van de film duidelijk wordt hoe de vork precies in de steel zit, beginnen de existentiële vragen over zaken als wat het betekent een mens te zijn zich op te dringen.

Moon had een beperkt budget van slechts vijf miljoen dollar, maar gelukkig schort het de film niet aan ambitie. Met behulp van een volwaardige, welhaast epische soundtrack van de onvolprezen Clint Mansell (Requiem for a Dream, The Fountain) en creatief gebruik van visuele effecten valt het gebrek aan financiële middelen nooit op. En ondanks het feit dat de film slechts twee significante personages opvoert, waarvan een een computer, blijft Moon anderhalf uur lang intrigerend.

Knipoog

~

Dit is, naast de interessante filosofische vragen die Jones opwerpt, met name te danken aan een ijzersterke rol van Sam Rockwell als Sam Bell. Rockwell moet het merendeel van de film acteren tegenover het luchtledige en doet dat met verve. Het enige andere personage is de computer Gerty (een knipoog naar HAL uit 2001), die prachtig monotoon wordt ingesproken door Kevin Spacey. Aangezien de computer met zijn stem geen stemmingswisselingen kan aangeven, laat hij door middel van smileys op zijn beeldscherm zien hoe hij zich ‘voelt’.

Hoewel Duncan Jones in Moon kwistig strooit met genreverwijzingen en met weinig schokkende nieuwe inzichten komt, stoort dat geen moment. De film maakt, zeker voor een debuut, een buitengewoon zelfverzekerde en beheerste indruk. Hoewel het tweede deel, waarin de puzzelstukjes op hun plaats zijn gevallen, iets minder sterk is dan het raadselachtige begin, blijft Moon dan ook een uitermate sfeervolle, boeiende sciencefiction film die de status van Jones als groot talent onderstreept.