Film / Films

Schuchtere schoonheid

recensie: The Milk of Sorrow (La teta asustada)

Peru staat internationaal niet bekend om zijn cinema. Het was dan ook verrassend dat Claudia Llosa’s The Milk of Sorrow dit jaar de Gouden Beer won. In haar tweede film vangt Llosa een bittere werkelijkheid op een poëtische wijze en behandelt zij subtiel het traumatische verleden van haar land.

~

Magaly Solier speelt Fausta, een wereldvreemde en bange jonge vrouw. Met haar oude moeder en haar oom woont ze in een grote sloppenwijk aan de rand van Lima. Haar schuchtere gedrag wordt verklaard door een ziekte die zij van haar moeder zou hebben gekregen door het drinken van haar moedermelk. Deze ziekte wordt toegeschreven aan de gewelddadigheden die Fausta’s moeder heeft meegemaakt tijdens de bloedige burgeroorlog in de jaren tachtig. Door haar angsten blijkt Fausta ook een ongebruikelijke manier te hebben gevonden om zich te beschermen tegen verkrachtingen. Zij bewaart namelijk een aardappel in haar geslachtsdeel. Deze groeit daar, maar vormt een gevaar voor haar gezondheid. Nadat Fausta’s moeder sterft, verkeert zij in een shock. Fausta gaat werken bij een rijkere vrouw en probeert genoeg geld bij elkaar te krijgen om haar moeder te begraven. Als zij een oudere man leert kennen die net als zij de indianentaal Quechua spreekt, leert zij haar angsten te confronteren.

Magisch-realisme 

The Milk of Sorrow imponeert door het geloofwaardige spel van Solier. Zij bezit een exotische schoonheid die is gekoppeld aan een voortdurende kwetsbaarheid en een tastbare angst. Llosa weet dit aan te vullen met een poëtisch-filmische stijl die wegens de Latijns-Amerikaanse setting al door veel critici is omschreven als magisch-realistisch. Fausta’s ziekte en de wijze waarmee zij die denkt te bestrijden, passen in een wereld waar inheems bijgeloof tegenover een harde moderne werkelijkheid staat. De aardappel, die Fausta heeft opgenomen in haar geslachtsdeel, heeft ook een sterke symbolische lading. Het is niet voor niets een plant die oorspronkelijk afkomstig is uit Peru.

~

Llosa contrasteert deze elementen met de levenslust van de mensen in de sloppenwijken die grote bruiloften organiseren en deel uitmaken van een hechte gemeenschap. Vervreemding en schoonheid liggen dicht bij elkaar in zorgvuldige shots die niets aan realisme verliezen. In een scène zoekt Fausta een doodskist voor haar moeder en ziet bij verschillende begrafenisondernemers mooi geschilderde en versierde modellen die vooral vrolijkheid uitstralen. Deze shots vormen de tegenpool van Fausta’s angsten en Llosa maakt duidelijk dat, anders dan haar landgenoten, Fausta vastzit in een onverwerkt verleden. Zij is daarmee een personificatie van de traumatische geschiedenis van Peru.

Optimisme


Dit thema komt overeen met andere recente Latijns-Amerikaanse films waarin een gewelddadig en complex verleden wordt getoond aan de hand van een personage, zoals Tony Manero en La mujer sin cabeza. The Milk of Sorrow verschilt in dat opzicht wel in zijn boodschap en conclusie. Waar Tony Manero en La mujer sin cabeza verontrustend zijn en open eindigen in een verwarrende toestand, daar is The Milk of Sorrow optimistischer. Voor Llosa is hoop belangrijker voor haar personages, en voor een door oorlog getekend Peru. Zij weet dit subtiel te tonen aan het einde van de film. Vitaliteit en veerkracht winnen het van een onverwerkt verleden, zonder dat het ten koste gaat van geloofwaardigheid. Het leven gaat gewoon door.