Night Train to Lisbon

De Zwitserse schrijver Mercier weet de lezer dankzij zijn achtergrond in de filosofie langzaam mee te lokken vanuit Bern, waar hoofdpersoon Raimund (vertolkt door Irons) woont, de nachttrein naar Lissabon in. Het gaat hier eigenlijk om een verhaal in een verhaal: Raimund leeft een eenzaam leven in Bern en krijgt door samenloop der omstandigheden een boek in de schoot geworpen, waardoor hij de trein naar Portugal pakt. In vervoering gebracht door wat hij leest, gaat hij op zoek naar de inmiddels overleden schrijver. Hij ontmoet verschillende personen die hem het mysterie rondom de schrijver (het tweede verhaal) helpen oplossen, en leert hierdoor zelf weer stukje bij beetje hoe het is om te leven. Coming of age na je vijftigste.

Verhaal in een verhaal

In Night Train to Lisbon is August zichtbaar aan het worstelen met de verschillende verhalen en elementen uit het boek die te mooi zijn om te laten schieten. Zo zijn de shots waarin Raimund leest (of de schrijver Amadeu schrijft en vertelt) prachtig en wil je de beschouwelijke citaten uit het boek van Amadeu het liefst nog even laten inzinken. Helaas krijgt de kijker hier de tijd niet voor en dendert de film voort.

Na verscheidene aanloopjes belandt August bij het gedeelte waar het verhaal in het verhaal om draait. Het is de liefdesdriehoek tussen Amadeu, zijn beste vriend en zijn vriendin (Mélanie Laurent), die van extra spanning wordt voorzien dankzij de Portugese revolutie. Het drietal is onderdeel van het verzet en de onderlinge kwetsbaarheid en wantrouwen zetten de boel op scherp. Mooi is hoe Raimund alle betrokkenen van toen (met uitzondering van Amadeu) opspoort en met hen praat over het verleden. Hoe kijken mensen terug op gebeurtenissen waar tientallen jaren over heen zijn gegaan? Hoe zijn ze omgegaan met de keuzes die ze toen maakten?

Statische vrouwen

Het is een minpunt dat de vrouwen in deze film statisch blijven, zelfs Mélanie Laurent. De vrouwelijke personages zijn duidelijk bedoeld om het verhaal verder te helpen en komen niet zelf tot ontwikkeling. Tegen het einde van de film, wanneer Raimund een sleutelfiguur bezoekt en de vrouw die hem daarbij helpt voor de tweede maal in de auto blijft wachten, stoort dat. Net als zijn bezoeken aan mensen die hij al heeft ontmoet maar die hij nogmaals gaat opzoeken, voor slechts een klein stukje nieuwe informatie. In een boek stoort deze herhaling minder dan in een film.

Sterk uit de hoek komend is Jack Huston in de gedaante van de fijnbesnaarde en intern verscheurde Amadeu. Huston (bekend van zijn rol als Richard in Boardwalk Empire) is dankzij de veelvuldigheid aan flashbacks de ster van de film, schrijvend in de ondergaande zon of met een vertwijfelde blik op zijn gezicht. Zijn verhaal werpt een schaduw over de verhaallijn van Raimund, wiens vrouw hem verliet omdat hij saai zou zijn. Saai is een goede benaming voor zijn verhaal en ontwikkeling, die oppervlakkig blijven en bleek afsteken tegen het kleurrijke verhaal van Amadeu. In de film komt de ontreddering, eenzaamheid en de uiteindelijke koerswijziging van Raimund niet goed over, terwijl dit in het boek zo verfijnd uiteen wordt gespannen dat je geen andere keuze hebt dan meevoelen met de eenzame docent. Niet in de film, waar de klunzige Raimund eerder ergernis oproept. De zinnenstrelende beelden van het door de laaghangende zon overgoten Lissabon helpen daar niets aan.