Habana Blues

Habana Blues is een film die, met z’n meeslepende muziek, rechtstreeks het hart raakt. De muzikanten Ruy (Alberto Yoel Garcia Osorio) en Tito (Roberto Sanmartín) dromen van een carrière in het buitenland. Achter de toeristische façade van het zonnige eiland en ver van de revolutie voeren zij hun eigen muzikale vrijheidsstrijd. Het zijn vooral hun alledaagse problemen die we te zien krijgen: de pogingen de eindjes aan elkaar de knopen, de zorgen rondom optredens, de eigenwijze oma van Tito en de relationele problemen tussen Ruy en zijn ex Caridad (Yailene Sierra). Dit leven weet Zambrano realistisch te vertalen naar dialogen, zoals die in Tito’s immer haperende oldtimertaxi of de scènes in de keuken waar Ruy met Caridad de toekomst bespreekt in de schaduw van een bungelende wasmand die als telefooncentrale van een heel huizenblok fungeert.

Gouden bergen

Tot op het moment waarop ze in contact komen met twee Spaanse producenten op zoek naar nieuw talent lijkt het levensmotto van de twee vrienden zoiets als: ‘Wanneer er niets gebeurt, vlucht dan in het plezier’. Maar de gouden bergen in het verschiet zorgen voor een stroomversnelling in hun leven, die ook de vriendschap onder druk zet. De wetenschap dat er geen weg terug is, dat ze afscheid zullen moeten nemen van hun dierbare eiland, waar ze ondanks alle beperkingen en armoede trots op zijn, maakt het nog moeilijker. Dit hartverscheurend dilemma laat goed zien op welke manier Cubanen de grenzen van hun vrijheid moeten oprekken, en geeft impliciet kritiek op de politieke situatie.

De rap van de razende rat

Zambrano, die overigens zelf 13 jaar op Cuba woonde en afstudeerde aan de Cuban school of cinema, schoot de hele film op Cuba, met een locale cast, waardoor de gehele thematiek niet vergezocht wordt, maar dichtbij blijft. Bovendien weet hij de drama’s prachtig te combineren met een mix aan Cubaanse muzieksoorten; van rap, hiphop en rock tot blues, wat al een prestatie op zich is. De teksten zijn daarnaast ook nog eens bijzonder: ‘De rap van de razende rat’ en het afscheidslied van Ruy aan zijn geliefde Caridad, ‘Alleen jij en ik in een slapende stad’, zitten vol poëzie.

Swingend

Deze film over trouw en loyaliteit krijgt uiteindelijk een toepasselijke afsluiting in een swingend hoogtepunt. In een aanstekelijke atmosfeer, je bent hier inmiddels echt vergeten dat de acteurs geen muzikanten zijn, nemen Ruy en Tito afscheid met een nummer dat overtuigt en lang blijft hangen: ‘Ik bid voor hen die ’s nachts de zee op gaan en in stilte wegvaren.’