Boeken

De filmboeken van Taschen

recensie: TASCHEN: Stanley Kubrick // Alfred Hitchcock // Federico Fellini // François Truffaut // Michelangelo Antonioni // Film Noir // Animation Now!

In het Engels bestaat er een term voor de boeken die uitgeverij Taschen op de markt brengt: coffee table books. Lijvige boeken met veel plaatjes, die je op je tafel laat liggen om terloops tegenover gasten mee te pronken, of om ze zelf van tijd tot tijd eens door te bladeren. Een tijdje terug bracht Taschen voor een zacht prijsje een hele reeks Nederlandstalige filmboeken op de markt die er qua inhoud en vormgeving best mogen zijn. Uit deze reeks bespreken we een zestal titels, waarin vooral de cream of the crop van de regisseurs centraal staat.

Kubrick

Stanley Kubrick
Stanley Kubrick

We beginnen met Stanley Kubrick: een compleet overzicht van zijn films, geschreven door Paul Duncan, de auteur van een aantal delen van de Britse filmboekenreeks Pocket Essentials. Stanley Kubrick opent met een zeer beknopte biografie die kort ingaat op zijn jeugd en zijn ervaringen als fotograaf, die bij het begin van zijn carrière in de filmwereld van grote invloed zouden zijn. Gelukkig heeft Duncan deze informatie voorzien van uitstekende weergaven van een aantal van die fotoreportages, die de grootste verdienste van het boek zijn: het is vaak uitmuntend grafisch materiaal. De kwaliteit van sommige van de filmstills laat soms te wensen over, maar over het algemeen is het boek een feest voor het oog. Het meest indrukwekkend zijn bijzondere setfoto’s van de opnames van een groot aantal van Kubricks films. De tekst is gedegen, voorzien van (biografische) feiten, anekdotes en interpretaties. Niet alleen de overbekende elementen (waaronder Kubricks vertrek naar Engeland, de controverse rond A Clockwork Orange) worden genoemd, het boek schenkt ook aandacht aan zijn eerste kennismaking met Hollywood, zijn bijzondere positie als afgezonderde maar volstrekt onafhankelijke filmmaker, en het productieproces van elk van zijn films. Wie niet genoeg heeft aan deze fraaie introductie op Kubrick en zijn oeuvre, doet er goed aan om bij Taschen The Stanley Kubrick Archives, het ultieme Kubrickboek, te bestellen.

Hitchcock

Alfred Hitchcock
Alfred Hitchcock

Paul Duncan is ook de auteur van het deel over Alfred Hitchcock, dat op dezelfde manier een uitstekende inleiding biedt op het leven en werk van de regisseur. Het boek opent met een intrigerende setfoto van Rear Window (die op slechts één studiolocatie werd opgenomen) – een voorbeeld van het wederom magnifieke fotomateriaal dat ook dit boek bevat. Duncan heeft zijn beschrijving van Hitchcocks carrière opgedeeld in drie secties. Hij beschrijft Hitchocks levensloop tot 1939 (waarin Rebecca uitkwam, zijn eerste Amerikaanse en Oscarwinnende film), de periode tot 1954 (het begin van zijn samenwerking met Grace Kelly en de tijd van zijn grootste successen), en de jaren tot aan zijn dood in 1980. Bovendien bevat het boek een amusant geïllustreerd hoofdstuk waarin al zijn cameo-optredens in zijn eigen films genoemd worden. Alle van zijn meer dan 50 films komen aan bod, waarbij Duncan inzicht geeft in Hitchcocks eigenzinnige en harde werkwijze, en zijn succes bij publiek en critici. Opnieuw hanteert de auteur een prettige toon die nooit te academisch, maar ook nergens oppervlakkig of sensationeel wordt.

Fellini

Federico Fellini
Federico Fellini

Het boek over Federico Fellini, een regisseur over wie zo veel academisch en filmanalytisch wordt geschreven, concentreert zich meer op het biografische gedeelte, dat eveneens overzichtelijk chronologisch is geordend en prettig toegankelijk is geschreven. Het persoonlijke fotomateriaal is daarin zeer welkom, maar doet niet onder voor de setfoto’s en filmstills. Fellini’s afbeeldingen van de stad Rome en zijn preoccupatie met menselijke verlangens, het realisme van zijn vroege films en de symboliek van zijn latere werken worden beknopt maar degelijk beschreven.

Naast de reeds besproken regisseurs wordt er ook een deel gewijd aan respectievelijk François Truffaut en Michelangelo Antonioni. Ook deze beide boeken vormen een geslaagde inleiding op de betreffende regisseurs, hoewel er soms onevenredig veel ruimte wordt besteed aan een samenvatting van de films en de analyses niet altijd even diepzinnig zijn.

De Taschen-reeks blijkt naast de regisseursmonografieën ook geslaagd als het om genres gaat. Ook Film Noir is gelardeerd met een enorme hoeveelheid fotomateriaal van hoge kwaliteit, en opnieuw zijn het de weinig of nooit geziene setfoto’s die het boek zo waardevol maken. De tekst is als inleiding op een genre waar talloze boeken over zijn verschenen uitstekend, en gaat voornamelijk over het genre als zodanig. De auteurs (die samen grotere en meer diepgaande studies op het gebied van noir gepubliceerd hebben), gaan ook uitgebreid in op tien sleutelfilms (Night of the Hunter, Double Indemnity, Kiss Me Deadly etc.).

Animaties

Scène animatiefilm Ferenc Cakó
Scène animatiefilm Ferenc Cakó

Tegelijkertijd met deze serie verscheen ook het plaatjesboek Animation Now! op de markt. In dit boek is een groot aantal filmfoto’s opgenomen waaruit verbluffend duidelijk wordt hoe divers en interessant de animatiefilms van tegenwoordig zijn. Aan elke productiemaatschappij of zelfstandig animatieregisseur is een apart hoofdstukje gewijd, dat voorafgegaan wordt door een korte inleiding van ongeveer twee pagina’s. Naast de bekende films als Shrek, Chicken Run, The Lion King en Toy Story komen ook de volstrekt eigenzinnige en vervreemdende animaties van de Hongaar Ferenc Cakó voorbij, of de licht absurde zandanimaties van het Portugese filmógrafo. In sommige gevallen hebben de samenstellers zich er wat gemakkelijk van afgemaakt. Een goed voorbeeld hiervan is het hoofdstuk over studio Ghibili, een van de bekendste productiemaatschappijen van de Japanse anime, waarin geen filmfoto voorkomt, maar alleen filmposters zijn opgenomen. Verder is het een groot nadeel dat je maar heel weinig te weten komt over de verschillende animatiefilms. Aan het boek is ook nog een dvd toegevoegd waarop enkele korte films, commercials en fragmenten zijn opgenomen. Een leuke extra bij een boek dat als korte introductie perfect is, maar helaas niet veel achtergrondinformatie verstrekt.

Het is uitgeverij Taschen wel eens verweten dat hun filmboeken niet diepgravend zouden zijn en dat het hen voornamelijk om de plaatjes te doen zou zijn. Ten eerste is dat onredelijk (de afbeeldingen maken de boeken immers al de moeite waard!), ten tweede is het niet helemaal waar, want een toegankelijker en uitvoeriger introductie tot grote regisseurs en genres is, zeker voor zo weinig geld, nauwelijks te krijgen.

Taschen New Film Series: Stanley Kubrick // Alfred Hitchcock // Federico Fellini //
François Truffaut // Michelangelo Antonioni // Film Noir • prijs: € 15.00 p/stuk •
uitgever: Taschen (import: Librero)

Animation Now! • prijs: € 29.95 • uitgever: Taschen (import: Librero)