Brave satire is flauwe satire

Stand-up comedy kàn enorm leuk zijn. Voorwaarde is wel dat je er een beetje liefhebber van bent en het feit wil accepteren dat er in de kwaliteit van de grappen nogal scherpe pieken en dalen zitten. Mierenhoop, het debuut van de 22-jarige Simon Rich, is een aardig boek voor stand-up comedy fans die aan deze voorwaarden voldoen.

Simon Rich is een geboren en getogen New Yorker, uit Manhattan om precies te zijn, met ouders die beide verbonden zijn aan de New York Times. Hij is in 2007 afgestudeerd aan Harvard University, waar hij de voorzitter was van het satirische blad The Harvard Lampoon.

Oppervlakkigheid troef

Desondanks zitten er te weinig krenten in de pap om Mierenhoop tot een aanrader te maken. Rich put voor zijn verhalen voornamelijk uit thema’s als schoolperikelen (met een bijzondere aandacht voor het perspectief van naïeve nerds), religie en oorlog. Zijn observaties lijden echter onder de oppervlakkigheid waarmee hij deze thema‘s behandelt. Enerzijds omdat veel van de verhalen ronduit flauw zijn of de ontbrekende clou gewoon hard nodig hebben, anderzijds omdat hij de punten die hij wil maken niet echt durft door te drukken. Rich lijkt niemand tegen zich in het harnas te willen jagen. Of dat nu uit fatsoen, voorzichtigheid of lafheid voortkomt is niet te beoordelen, maar voor een satirisch boek vormt het gebrek aan scherpte een groot gemis en dit is voor veel verhalen de doodsteek.

Wat dat betreft is het contrast met een figuur als George Carlin, een populaire en controversiële Amerikaanse komiek, erg groot. Carlin weet zijn absurde verhalen tot in het waanzinnige door te voeren, terwijl hij zijn doelwitten er meedogenloos van langs geeft. Ondertussen weet hij ook nog daadwerkelijk een punt te maken. Het grote verschil tussen deze twee komieken is waarschijnlijk een dosis levenservaring en cynisme die Rich gewoon nog niet heeft. Nu is cynisme niet direct een eigenschap die je iemand wilt toewensen, maar op dit moment is Rich voornamelijk dat slimme, goedopgeleide jongetje dat in de klas zo leuk uit de hoek kan komen en op feestjes van die leuke typetjes kan doen. Helaas heeft hij verder weinig origineels of wezenlijks te melden; misschien zitten die gouden lepeltjes hem wel teveel in de weg.