Boeken / Fictie

300 pagina’s schelden

recensie: Ronnie Thompson (vert. Anneke Panella-Drijver) - Bajesklant

Ronnie Thompson was cipier in een Engelse gevangenis. Geweld, corruptie, drugs, drank, gekte en seks achter zwarte tralies en dikke muren. In Bajesklant doet Thompson relaas van zijn ervaringen als bewaarder in een te strakke, jeukende broek.

Bajesklant is geschreven onder pseudoniem. De man achter ‘Ronnie Thompson’ is bang voor represailles, een angst die na het lezen van Bajesklant goed valt te begrijpen. Thompson spaart niemand: criminelen, bewakers, gevangenisdirectie, ze komen allemaal aan de beurt. Het resultaat is een strak opgemaakte, 320 pagina’s dikke pil. Een vet boek met de diepgang van een hovercraft.

Pompeï

Achter de tralies feesten de veroordeelden terwijl de bewaker overleeft. Voor hem staan gewelddadige gekken en van achteren wordt hij gepakt door corrupte bazen en collega’s. Ronnie Thompson houdt dit ruim drie jaar vol. Ondanks alles heeft hij de baan van zijn dromen. Hij is een rechtdoorzee type met een grote bek en een klein hart. Iedereen weet dat Ronnie straight is, afspraken nakomt en (meestal) volgens de regels werkt.

Maar dan naait een collega Ronnie Thompson en zijn maten. Ze worden vals beschuldigd van gebruik van geweld tegen een gevangene. Door deze traumatische gebeurtenis ontwaakt de slapende vulkaan in Ronnie. Voordat hij uiteindelijk van alle blaam wordt gezuiverd, spuwt Thompson driehonderd pagina’s vuur, gal en frustraties. Na zijn uitbarsting ligt het hele Britse gevangeniswezen, inclusief gevangenen, personeel en vakbonden, er versteend bij. Zoals Pompeï na de uitbarsting van de Vesuvius.

Slotenneukers

Ronnie Thompson heeft zijn mening en ervaringen een-op-een op papier gezet. Zijn boek geeft inzicht in het verrotte Engelse gevangenissysteem, maar ook in de door drank benevelde gedachtewereld van de schrijver. Normaliter schrijft een ex-con over zijn leven in de bak, het is bijzonder dat Bajesklant door een bewaker is geschreven. Net zo bijzonder zijn de schrijfstijl en het taalgebruik.

De lezer moet geen moeite hebben met krachttaal: Bajesklant staat er vol mee. Crimi’s en bewakers vuilbekken wat af en Thompson zelf spant de kroon. Cipiers heten slotenneukers, de directie is een setje teringlijders, gevangenen hebben standaard smack in hun hol. Bajesklant is niet voor watjes.

Achtbaan

Het boek leest als een achtbaan op een kermis in Alice in Wonderland. Je stapt in een karretje dat ook achteruit, opzij, ondersteboven en 360 graden rond gaat. En als het bakje voorwaarts beweegt, dan gaat het heel snel, met horten en stoten of slaat het zomaar een stukje achtbaan over. ‘Kan het even wat minder?’ denk je zo nu en dan.

Ronnie Thompson was als cipier continu boos, emotioneel, opgewonden of verontwaardigd. Deze emoties voeren de boventoon in Bajesklant. Blij, ontroerd of tevreden is Thompson nooit. Daarvoor is hij te veel een lad.