Steeds verder en steeds dichterbij
Soms verwacht je heel veel van een boek. En soms verwacht je helemaal niets en ben je alleen maar benieuwd naar wat de schrijver met het onderwerp gedaan heeft. De geheugenloper viel bij mij in de tweede categorie. Geheel onbevangen ging ik het boek te lijf. En het boek kwam als glorieuze winnaar uit deze confrontatie te voorschijn.
De geheugenloper is het verhaal van Smithson Ide. Smithy is 43 jaar, 127 kilo, alcoholist, kettingroker en niet echt heel erg gelukkig. Als op een zekere dag zijn beide ouders in een auto-ongeluk om het leven komen en Smithy per toeval ontdekt dat ook zijn zus Bethany overleden is verandert zijn leven drastisch. Door verdriet overmand en maar half bewust van zijn daden vertrekt hij op zijn oude kinderfiets op een reis door Amerika. Op weg naar Los Angeles, waar het lichaam van zijn zus ligt opgebaard.
Speurtocht
De tocht van Smithy van het oosten naar het westen van de Verenigde Staten wordt niet alleen gekenmerkt door de gebeurtenissen die tijdens die fietstocht plaatsvinden, maar ook door de herinneringen aan de voorvallen in het verleden rondom zijn zus. Het leven van de familie Ide werd namelijk voornamelijk bepaald door Bethany en haar ‘stem’. Een stem die haar op de vreemdste momenten tot automutilatie of zelfmoordpogingen dwong. Bethany verdween regelmatig voor kortere of langere tijd, waarna de hele familie er weer eens op uit moest om haar weer thuis en vervolgens naar het ziekenhuis te brengen. Deze zus is jaren geleden definitief spoorloos verdwenen. Tot het moment waarop Smithy van haar dood verneemt.
Maar meer nog dan een reis naar Los Angeles op zoek naar het lichaam van zijn overleden zus, is dit het verhaal van een zoektocht naar de ware Smithson Ide. De man met wie hij al jaren niet meer in contact getreden is. De man die zich ergens onder die lagen vet schuil houdt. Hoe meer kilometers Smithy aflegt, hoe meer kilo’s er vanaf gefietst worden, hoe meer hij met zichzelf in aanraking komt.
Afstand
Al deze huidige en vroegere gebeurtenissen worden op een prachtige, ingetogen wijze door Smithy beschreven. Bijna alsof het niet iets is dat hem overkomt, maar een ander. Iemand waar hij verder geheel geen emotionele band heeft. De afstandelijkheid waarmee beschreven wordt hoe Smithy in ijskoude snelstromende rivieren belandt, door auto’s wordt aangereden en door agenten mishandeld wordt geeft een mooi beeld van de afstand die hij genomen heeft van zichzelf en de omringende wereld. Een afstand die naarmate de reis vordert geleidelijk afneemt. En hoe dichter hij bij zijn einddoel geraakt hoe meer Smithy open staat voor andere mensen, maar vooral ook voor zichzelf. Een duidelijke exponent van deze nieuwe Smithson Ide is zijn steeds beter wordende relatie met zijn jeugdliefde Norma, met wie hij onderweg telefonisch contact houdt.
Ongeluk
~
Stijl
Vooral de schrijfstijl die de auteur hanteert past uitstekend bij het beeld dat geschetst wordt van de hoofdpersoon. De in zichzelf gekeerde Smithy komt prachtig naar voren in de afstandelijke, ingetogen bewoordingen. De rustige en transcendente wijze waarop Smithy mishandelingen en aanrijdingen ondergaat is prachtig.
De jonge vrouw glimlachte naar me. Ze probeerde een stap naar voren te zetten, maar struikelde en tuimelde om. Ik stak snel mijn hand uit en probeerde haar middel te grijpen om te voorkomen dat ze in de tent viel, en die rooie vent met zijn dikke kop knalde me neer.
Je leeft daardoor nog meer met hem mee en hoopt voortdurend dat het uiteindelijk goed gaat komen met deze man. En dat vind ik het mooiste aan een goede roman: het meeleven. Als je als schrijver de lezer zover kunt krijgen dat deze lief en leed met de hoofdpersoon deelt dan versta je de kunst van het schrijven. En Ron McLarty is wat dat betreft een ware kunstenaar.
