Boeken / Fictie

Betoverend boek

recensie: Rodrigo Rey Rosa - Betoverde stenen

.

~

Op het oog lijkt Betoverde stenen een simpel boekje: het is niet dik, de hoofdstukken zijn kort en de woorden zijn niet moeilijk. Maar schijn bedriegt. Meteen vanaf het begin ontspint zich een verhaal met vele vertellers. De lezer wordt overspoeld met namen, waardoor het zeker in het begin wel eens moeilijk is de draad niet kwijt te raken. Dit wordt nog versterkt doordat Rey Rosa geen gebruik maakt van een alwetende verteller, waardoor er veel aan de verbeelding van de lezer wordt overgelaten. Is de vriendschap tussen twee personen echt of verraadt de een de ander om zijn rol in het ongeluk te verkleinen? Ook de familierelaties zijn onduidelijk.

Meerdere interpretaties

De niet altijd even duidelijke verhoudingen tussen de personen worden nog eens benadrukt door het taalgebruik dat in al zijn eenvoud toch meerduidig is: de lezer mag zelf de korte zinnen interpreteren waaruit de bondige dialogen bestaan. Er zijn meerdere interpretaties mogelijk en zo wordt het steeds moeilijker om goed en kwaad uit elkaar te houden. Is iedereen wel wie hij zegt te zijn?

Ondoorzichtig

De ondoorgrondelijkheid van het verhaal draagt bij aan het ondoorzichtige beeld van Guatemala-stad dat Rey Rosa wil scheppen. Guatemala is net als veel landen in Zuid-Amerika een land waar spionage en omkoping op alle niveaus plaatsvinden en zoals elke grote stad, is Guatemala-stad een verzameling en uitvergroting van de slechtste eigenschappen van een land. Misdaad is aan de orde van de dag en jeugdbendes zijn na zonsondergang de onbetwiste heersers van de straat. Tenzij het om geld of geweld gaat is iemands woord geen garantie, zelfs niet als het om een kind gaat.

Vergeet niet dat je in Guatemala bent. Een wagen heet Raptor; een andere Liquid. Ze zeggen dat in een van de stalletjes cocaïne en crack wordt verkocht. Je kan maar beter niet protesteren.

Nazingen

Rey Rosa is volgens kenners de meest interessante hedendaagse auteur uit Guatemala. Betoverde stenen is geen opwekkend, maar wel een interessant boek. Rey Rosa schetst op een trefzekere en overtuigende manier een beeld van Guatemala, zonder daarbij een bladzijde teveel te gebruiken. De kennismaking is even heftig als kort, maar blijft nog lang nazingen. De personages gaan een eigen leven leiden in je hoofd en het verhaal krijgt nieuwe wendingen, terwijl de tekst hetzelfde blijft. Dat is de grootste prestatie van Rodrigo Rey Rosa.

Bij Menken Kasander & Wigman verschenen van Rodrigo Rey Rosa eerder de novellen Bomengevangenis/De Schepenlichter, Wat Sebastiaan droomde, Na de vrede, Verloren wraak en De Afrikaanse kust.