Boeken / Non-fictie

Te aardig

recensie: Raoul Heertje - En Heertje zag dat het goed was

Liefhebbers van het koningshuis: stop! Lees vooral niet verder, want Raoul Heertje zal je niet behagen. Meneer Heertje is niet bepaald een liefhebber van onze monarchie en dat laat hij regelmatig weten. Koop dus liever de nieuwste editie van Vorsten en laat me mijn relaas verder houden voor de lezers die wat minder van prins Bernard hielden.

~

De meeste mensen kennen Raoul Heertje wel van Comedytrain, Toomler, Dit was het nieuws en Vrienden van Van Swieten. Daarnaast schreef hij ook drie maal per week (maar ’s zondags niet) een column in Het Parool. Deze columns zijn nu bijeengebracht in de bundel En Heertje zag dat het goed was.

Kort

Allereerst valt op hoe kort zijn columns zijn. Elke pagina in het boek bevat één column. Zelden overschrijdt hij deze omvang, vaak zijn het zelfs een paar regels minder. Dat is uiteraard geen probleem voor een column, maar zo gebundeld in een boek is het even wennen. Normaliter pak je een boek om langere stukken aaneen in een verhaal weg te kunnen zinken. Maar dat is een persoonlijke opvatting. Het gaat tenslotte om de inhoud van de columns en niet persé de vorm waarin deze gepresenteerd worden.

Mysterie

Hoewel daar nog een tweede aspect komt kijken. Een column verwijst vaak naar de op dat moment actuele gebeurtenissen. Gezien de datum van verschijnen van de column is ook eigenlijk direct bekend over welke gebeurtenissen die column gaat. Dat stond namelijk waarschijnlijk de vorige dag nog in de krant. Of zelfs nog op dezelfde dag. In een bundel heb je dat dus niet. Niet bij elke column is meteen duidelijk welke gebeurtenis die column adresseert. Dat maakt sommige stukjes in het boek geheel onduidelijk. Soms kom je gedurende de column wel achter de bedoelde gebeurtenis, maar soms blijft het ook een totaal mysterie. En dat maakt dat stuk ook meteen minder interessant, terwijl het misschien toentertijd een geniale reactie was.

Vuurwerk

Dit laatste wordt ook door de schrijfstijl versterkt. Heertje gebruikt korte, fragmentarische zinnen, die zelden rechtstreeks het onderwerp benaderen. Zijn verankering in de standup-comedy lijkt zich te manifesteren in zijn schriftelijke uitingen. De staccato zinnen, de verankering van de verhaaltjes in het dagelijkse leven riekt allemaal een beetje naar standup-comedy, vooral ook vanwege de vaak luchtige toon. En dat is nu juist zo jammer. De columns worden nooit fel, nooit echt uitgesproken. Alleen over zijn mening over het koningshuis kun je je aan het eind van het boek wel een duidelijk beeld vormen. Maar dit komt eerder door de vele herhalingen dan door zijn snoeiharde uitspraken. En hoewel Raoul mij best een aardige man lijkt en zijn stukjes ook precies dat zijn – aardig dus – had ik op iets meer vuurwerk gehoopt.

Vlammend en snerend

Laat het duidelijk zijn dat het allemaal prettig lezende stukjes tekst zijn, met de nodige humor en spitsvondigheid. Maar voor dat vuurwerk heb je dus meer nodig dan een leuke tekst. Dan verwacht ik vlammende betogen en snerende vervloekingen. Zeker als je column op de voorpagina van een krant verschijnt mag je wat mij betreft flink van leer trekken. En juist dat verzuimt Raoul Heertje.

En Erik zag dat het niet goed was

Zelf geen Paroollezer was ik vooraf niet bekend met zijn columns, maar na het lezen van deze bundels kan ik niet zeggen dat ik veel gemist heb. Het zijn leuke stukjes, die vlot lezen, maar ze doen de aarde niet op haar grondvesten schudden. Raoul moet gewoon doen waar hij goed in is: comedy. Dan kunnen de columns verder door anderen geschreven worden. Anderen die misschien niet zo grappig zijn, maar wel een stevig stukje neer kunnen zetten.