Boeken / Fictie

Altijd weer de liefde

recensie: Elf minuten

Een liefdesverhaal. Wat is er elementairder in de literaire kunst dan de aloude liefde? Zeker als het gaat om de liefde tussen twee mensen uit verschillende maatschappelijke lagen. Aan de ene kant de prostituee en aan de andere kant de gevierde kunstenaar. Als dat maar goed komt.

~

De schijnbaar onbereikbare liefde is een thema dat we eerder aantroffen in andere boeken. Van streekroman tot Shakespeare; iedereen heeft er wel al eens over geschreven. Hoewel de strekking van het verhaal altijd op hetzelfde neerkomt, verschillen de diverse uitvoeringen behoorlijk in uitwerking en kwaliteit. Je kunt je vrij simpel vergalopperen bij dit in principe simpele verhaallijntje.
Het komt er altijd op neer dat twee mensen van elkaar houden, maar dat de situatie hun liefde onmogelijk lijkt te maken. De twee personen dreigen elkaar vervolgens kwijt te raken, maar uiteindelijk komt het dan toch nog goed.

Clou

Daarmee heb ik dus nu al onthuld hoe het verhaal zich zal ontvouwen, maar daarmee verraad ik niets schokkends, denk ik. De lezer heeft al snel genoeg door waar het allemaal heen leidt.
Het gaat hier veel meer om hoe Coelho de Braziliaanse Maria van het Braziliaanse platteland naar de prostitutie in Genève verplaatst, om aldaar de ware liefde te vinden in de persoon van de succesvolle, maar ook eenzame schilder Ralf. En dat doet Coelho gewoon goed.

De invulling van het verhaal is, door de strijd die Maria levert met de begrippen liefde en seksualiteit, toch weer de moeite waard om te lezen. De liefde blijft boeien, zeker als Coelho zich ermee bemoeit.

Seks

~

Weliswaar gaat Elf minuten voor een groot gedeelte over seks. Elf minuten is de tijd die, volgens Coelho, de daad gemiddeld in beslag neemt. Maar alle ontwikkelingen die Maria op seksueel gebied doormaakt staan in het teken van haar zoektocht naar de ware liefde. Hier is in de letterlijke zin van het woord sprake van functioneel bloot.
Maria is nu eenmaal prostituee. En een goede, dus die heeft regelmatig seksuele contacten. Maar het gaat hier meer om de manier waarop zij deze contacten ervaart en integreert in haar wereldbeeld, dan om de contacten zelf.

Plaatjes

Paulo Coelho is een beeldend schrijver. Hij geeft niet alleen een duidelijk beeld van de seksscènes, maar ook de emoties van Maria beleef je mee. Daardoor wordt een mooi plaatje van de emotionele ontwikkeling van Maria geschetst. Een vrouw die bang is zich emotioneel te binden, want dan kan ze ook teveel verliezen, komt steeds meer onder invloed van haar liefde voor Ralf.

Je voelt de strijd die Maria levert tussen gevoel en ratio. En dat je dat voelt is een duidelijk teken. Het teken dat Coelho z’n vak verstaat. Ok, het blijft een standaardverhaal, en hier en daar is het misschien wat over the top. Maria gaat soms wel erg ver in het analyseren van haar gevoelens in de dagboekscènes. Maar uiteindelijk vermaak je jezelf prima met het verhaal van Maria. Sterker nog: ik was aan het eind teleurgesteld dat het allemaal al afgelopen was.

Eind

Aan het aantal pagina’s dat je in het boek nog resten zie je natuurlijk wel dat een verhaal het einde nadert, maar toch kwam het voor mij als een verrassing. Na alle verwikkelingen en lange verhandelingen over de heersende emoties, was het eind er opeens heel snel en zonder poespas. En juist dit snelle einde voegde weer een dimensie toe aan het verhaal en gaf aan hoe snel situaties kunnen veranderen. Hoe je alles kunt proberen te plannen en hoe je vervolgens moet ondervinden dat het in het leven toch weer anders verloopt. Gelukkig maar, dat levert namelijk mooiere verhalen op. Verhalen zoals Elf minuten.