Boeken / Fictie

‘Voorbijgangers, er is er maar een die blijft’

recensie: Paul Koeck - Voorbijgangers

In 2003 werd de Vlaamse auteur Paul Koeck getroffen door een hersenbloeding. Met Voorbijgangers schreef hij zijn literaire comeback. Hierin vertelt hij de fictieve, maar op feiten gebaseerde geschiedenis van de Wiesbeekhoeve. Hij woonde er vijftien jaar. In het boek zijn hoofdpersoon Bruno en zijn wantrouwige vrouw Hilt de bewoners van de hoeve. Een mooie illustratie van de verschillende karakters zit in hun omgang met deuren. Bruno laat ze altijd open staan, maar van Hilt moeten ze op slot. Het verhaal begint als de mysterieuze Maya voor de deur van de hoeve staat.

Maya, afkomstig uit Hongarije en Duitssprekend, geeft Bruno een klein, beduimeld kaartje. Op dit stukje papier staat de oorspronkelijke naam van de hoeve, Haras de Wiesbecq. De hoeve is onlosmakelijk verbonden met Maya. Haar overgrootvader, een zigeuner, is ooit naar België vertrokken om daar te trouwen. Het enige wat ze daar verder over weet is de naam Haras de Wiesbecq. Als Bruno besluit haar binnen te laten, is zij de eerste van een lange serie voorbijgangers.

Groep zigeuners

In het kielzog van Maya wordt Bruno meegezogen in de historie van de Wiesbeekhoeve. Via de oude architect, de ex-eigenaar en een groep zigeuners komt het verhaal stukje bij beetje naar boven. De Wiesbeekhoeve blijkt een grootse geschiedenis te hebben. Het Belgische koningshuis, de Tweede Wereldoorlog, smokkel en moord maken allemaal deel uit van de hoeve. De vele personages en lijnen dwingen je bij de les te blijven, anders is het verhaal moeilijk te volgen.

Verhaal is misschien niet het juiste woord, aangezien de roman is opgebouwd uit vele kleine verhalen. Iedere voorbijganger voegt weer een eigen deel aan het grote geheel toe, en al deze kleine vertellingen voegen weer een stuk toe aan de geschiedenis van de Wiesbeekhoeve. Via een aantal valse sporen raakt Bruno uiteindelijk min of meer toevallig op de juiste weg. Stapje voor stapje komt de ontknoping dichterbij, waarin de lezer samen met Bruno compleet wordt meegezogen.

Relatie op de tocht

De relatie met Hilt komt door Bruno’s fascinatie voor de mooie Maya behoorlijk op de tocht te staan. Geheel volgens haar aard wantrouwt Hilt Maya vanaf de eerste seconde. Alle kleine foutjes die er in het verhaal van Maya zitten, merkt ze op, om ze vervolgens Bruno voor de voeten te werpen. Zelfs als Hilt vertrekt naar haar ouders jaagt Bruno verder achter Maya en de geschiedenis van zijn huis aan. Maar ook hij gaat naarmate de tijd verstrijkt steeds meer twijfelen. Met elke nieuwe voorbijganger lijkt Maya ongeloofwaardiger te worden. Uiteindelijk komt de relatie met Hilt weer op het juiste spoor. ‘Voorbijgangers, er is maar een die blijft,’ merkt Hilt op. En dat is uiteraard zijzelf.

Het grootste gedeelte van het boek is geschreven vanuit het perspectief van Bruno. Zijn reacties op de mooie Maya of op de kritische opmerkingen van Hilt zijn vaak hilarisch en altijd geloofwaardig. Sowieso is Bruno een geloofwaardige hoofdpersoon. Op meesterlijke wijze weet Paul Koeck alle losse verhalen moeiteloos ineen te schrijven. Elk onderdeel van de op zich losstaande vertellingen leidt de lezer en Bruno weer iets verder in de geschiedenis van Haras de Wiesbecq. Nergens lijken de losse verhalen te vergezocht. Dit boek heeft geen minpunten, slechts pluspunten. Een absolute aanrader.