Boeken / Non-fictie

Veel van hetzelfde en toch leuk

recensie: Nico Dijkshoorn - Appelleren

~

• 8WEEKLY besteedt deze zomer extra aandacht aan sport met wekelijks nieuwe recensies over sportboeken. Voor wie ze nog niet had gelezen (of voor de herlezers) bundelde Nico Dijkshoorn honderd columns over voetbal. Links naar meer recensies over sportboeken vind je onder aan deze recensie. •Wie columns schrijft, gaat na een tijdje bundelen en waagt zich als BN’er aan een roman, liefst autobio, want verzinnen is een vak apart. In dit geval hebben we het over Nico Dijkshoorn: in 350 pagina’s gooit hij honderd beste voetbalcolumns uit Voetbal International op een hoop.

Op tv oogt hij bozig, maar aan zijn stem merk je een dikke tongue in cheek. Als zogenaamd poëtische sidekick mag hij andere BN’ers ontroerd bewonderen of hardhandig op de hak nemen. Dat doet hij enigszins arbeideristisch, in mannentaal en af en toe een krachttermpje.

IJdele figuren

In Appelleren heeft hij een ander doel dan waarin voetballer of voetbaljournalist geacht worden te schieten. Het is zelfs de vraag of hij meer verstand van het balspelletje heeft dan wij allemaal. Hij houdt van mooi voetbal en niet van omhooggevallen spelbedervers. In het wekelijkse VI  krijgt hij ruim baan om ijdele mannen in en rond de sport (vrouwenvoetbal wordt als gehandicaptensport weggezet) op hun nummer te zetten. Dat kan rauw overkomen als je de stijlfiguur van de overdrijving niet incalculeert. Toch is de kern van zijn spotternij menens.

Hij moet namelijk niets hebben van lui die nogal overduidelijk laten blijken zich van eminent belang te vinden. Iemand als controlfreak Louis van Gaal krijgt er dus meermaals flink van langs, ook al kun je je in alle redelijkheid afvragen of die mannetjesputter niet gewoon is zoals hij nu eenmaal is, zonder anders te kunnen. Cruijffs mirakeltaal wordt evenmin gepruimd, maar ook voor hem geldt de vraag: kan hij anders, tot veler vermaak overigens? Cruijff wordt meermaals op de slachtbank uitgestrekt, wat gezien diens strapatsen bij het bestuur van Ajax geen verwondering wekt.

Dijkshoorns spot is in de kern niet zozeer persoonlijk gericht, als wel om zijn grote afkeer te betuigen van aanstellersverschijnselen. Dat moeten de aangevallenen tot lering en vermaak maar begrijpen. AZ-trainer Verbeek, uitgemaakt voor idioot dominant: ‘Meneer Dijkshoorn moet wel een heel ongelukkige jeugd hebben gehad… Niveauloos.’

Panenka

Verliezen levert meer stof op dan winnen, maar een enkele keer bewondert Dijkshoorn iemand, zoals de Tsjech Panenka om de naar hem genoemde penalty: net doen of je hard schiet en dan de bal stiften. Dat

moet er uitzien alsof de speler aan het stofzuigen is. Je bent op weg naar de slager, onderweg kom je een bal tegen en je wandelt hem het doel in, met je boodschappentas in je hand. Zo hoort het.

Zo schrijft Dijkshoorn. Niet verkeerd toch?

In de metro zat hij met zijn kinderen tegenover een man,

ongeveer hun vader, maar dan met een rood-witte shawl om zijn nek en een muts op zijn kop. Vanuit het niets schreeuwde de man opeens: ‘Joden!’ Niemand keek op. Hij riep het nóg een keer, als een dier. Zoals een meeuw af en toe krijst, zonder dat hij het zelf in de gaten heeft. ‘Joden!’ riep de man weer. Daarna at hij een koetjesreep.

Voetballers en voetbalbetweters krijgen een beurt, maar ook het publiek gaat niet vrijuit.

Lachen

Dijkshoorn wil natuurlijk graag dat we het met zijn kijk op de voetballerij eens zijn, maar ook dat we om hem lachen. Dan moet je niet de ene na de andere column consumeren. Eentje per week in VI is waarschijnlijk het beste. De dikke bundeling leg je vaak weg om er niet genoeg van te krijgen. Je moet ook een beetje geheugen hebben voor al die verleden data, namen en gebeurtenissen waaraan sport nu eenmaal gebonden is. Punt is ook dat de stukjes vaak net even te lang zijn. Dan zie je de columnist een beetje zwoegen en uitspinnen om het vereiste aantal woorden uit de laptop te rammen. Daaraan zal het meestal toch wel erg enkelvoudige onderwerp van de sport debet zijn. Zijn vrije columns vroeger in De Pers en nu in de Volkskrant zijn compacter en daardoor meestal beter.

Appelleren bestrijkt een kleine drie jaar van 2009 tot en met 2011, dus ook het WK van 2010, waaraan Dijkshoorn niet gek veel woorden besteedt. Wél voorspelde hij terloops Oranjes finaleplaats dankzij een geniale vrije trap van Wesley Sneijder. Was dat zo? Spanje won de finale, wat hij al vurig hoopte ‘om een miljoen mensen langzaam de schmink van hun kop te zien huilen.’ Maar Ronald Koeman als nieuwe trainer van Feyenoord zou zeker op een mislukking uitlopen. Is voorspellen in de sport niet eigenlijk ook ijdel?

Lees nog meer over sport op 8WEEKLY:
Michiel van Egmond – Gijp
Hugo Camps, Johan Derksen, Michel van Egmond, et al.Bert van Marwijk. Het levensverhaal. De werkwijze
Maarten Moll – Wat een goal!
Michael Boogerd en Maarten Scholten – Handboek Tour de France 2012
Sjoerd Mossou – Avondje NAC. Een liefdesverklaring