Over sommige boeken kun je uren uitweiden, over andere ben je snel uitgepraat. Waar de ene roman je aanzet tot langdurige overpeinzingen gaat de andere het ene oog in en het andere uit. Hierbij spelen meerdere zaken een rol, onder andere de gekoesterde verwachtingen. Had je hooggespannen verwachtingen, maar valt het nieuwe werk een beetje tegen? Dan heb je al snel de neiging het geschrevene zo snel mogelijk te willen vergeten. Om vervolgens het oudere werk nog meer te gaan koesteren.

Attaque! van Miquel Bulnes is een voorbeeld van een dergelijk scenario. Na het lezen van Bulnes’ vorige werk Lab waren de verwachtingen voor Attaque! hooggespannen. Ongetwijfeld zou ondergetekende enige aangename uurtjes, glimlachend om de komische escapades van het hoofdpersonage, met dit boek doorbrengen; subtiele kritiek op de medische wereld zou wederom gespuid worden en aan de fundering van de gevestigde medische orde zou wederom behoorlijk worden geschud. Kortom, er viel weer veel moois te verwachten van de nieuwe roman van Bulnes.

Humor

Maar zoals dat wel vaker gaat met hooggespannen verwachtingen, viel het uiteindelijk allemaal een beetje tegen. De verwachte glimlach liet deze keer lang op zich wachten en de luchtige humor van het vorige boek had plaats gemaakt voor een meer cynische, hardere vorm. Komisch van tijd tot tijd, maar wel van een heel andere orde dan in het vorige boek van Bulnes. Passages als de volgende zijn typerend voor Bulnes’ stijl in Attaque!:

“Als psychiaters drieduizend jaar geleden hadden beschikt over antipsychotica, hadden we al die profeten met hun hallucinaties en wanen kunnen behandelen”, zegt hij. “Dan had religie nooit bestaan. Dat had veel problemen voorkomen.”

Op zich weinig mis mee, maar wel een heel andere toon dan op basis van Bulnes’ eerdere werk verwacht mag worden. De toon van Attaque! is gewoonweg wat somberder dan in Lab het geval was. Een omschakeling die je duidelijk moet liggen. Zo niet, dan is het lezen van deze nieuwe roman beduidend minder onderhoudend dan bij het vorige boek.

Daarnaast lijkt Bulnes iets meer afstand van de academische medische wereld te nemen. Waar de academische maatstaven in zijn vorige werk nog de meeste aandacht kreeg en hij zijn humoristische pijlen voornamelijk op dat onderdeel richtte, is zijn boodschap nu een stuk onduidelijker. Waar wil Bulnes naar toe met zijn cynische kijk op de wereld en de medicus in het bijzonder? Attaque! biedt op deze vraag helaas geen echt antwoord.

Ontwikkelingen

In Attaque! krijgen we te maken met Daniël Vliegenthart, een jonge arts in opleiding die zichzelf voor zijn epileptische aanvallen de meest exotische medicijnen voorschrijft om zo zijn ziekte voor z’n medemens te verhullen. Dat dit niet lang goed kan blijven gaan is evident. Na enkele dramatische ontwikkelingen moet Daniël dan ook noodgedwongen stoppen met zijn opleiding tot cardioloog. Vervolgens gaat hij leiding geven aan een psychiatrisch ziekenhuis in Spanje dat al jaren in het bezit van zijn familie is.

Door allerlei spanningen in de familie met betrekking tot dit ziekenhuis en de financiële waarde ervan voor diverse familieleden loopt ook dit avontuur uiteraard niet van een leien dakje. Gelukkig maar, anders zou het toch snel saai kunnen worden. Maar de vele ontwikkelingen, intriges en andere strubbelingen die Bulnes nu opvoert zijn echter misschien wel wat teveel van het goede. Daniël vliegt van de ene situatie naar de andere zonder dat er echt een lijn is te ontdekken in de gebeurtenissen. Waar je verwacht dat de jonge arts er iets van opsteekt, dat hij leert van de gedane zaken, zien we eigenlijk alleen maar stilstand. De karakters ontwikkelen zich niet tot nauwelijks.

Net niet

Met Attaque! heeft Bulnes een weliswaar grappig, maar zeker niet hilarisch verhaal verteld dat helaas te weinig kop en kont heeft om een langdurige indruk op de lezer achter te laten. Daarmee heeft de opvolger van Lab niet dat opgeleverd wat er misschien van verwacht werd en dat kunnen we volgens Bulnes waarschijnlijk aldus verwoorden: nieuwe roman + cynisme + geen ontwikkeling = tegenvallend resultaat.