Boeken / Strip

Wreedheid als stijlmiddel

recensie: Mark Hendriks - Koningin Min (en andere Koreaanse verhalen)

Mark Hendriks’ fascinatie voor de Oosterse cultuur heeft al een aantal fraaie stripalbums opgeleverd. In alle verhalen speelt de Japanse pornoactrice Tomoyo de hoofdrol. Ook het nieuwste boek brengt hier geen verandering in. Dit keer zien we haar terug in de rol van koningin Min.

We schrijven het jaar 1895. Als een verlicht despoot heerst de koningin over haar Koreaanse rijk. Met duidelijke tegenzin ontvangt ze allerlei buitenlandse diplomaten, die manmoedige pogingen doen de wederzijdse handelsbetrekkingen veilig te stellen. Hierna volgen de gebeurtenissen zich in een razendsnel tempo op. Tijdens een van de nachtelijke bezoekjes aan haar Russische minnaar wordt het koninklijk paleis overvallen. In hun zoektocht naar de koningin brengen de indringers de hele hofhouding om het leven. En zoals we dat van de auteur gewend zijn, worden deze handelingen zonder terughoudendheid opgetekend. De afgehakte ledematen vliegen de lezer om de oren.

Lokale lekkernij

~

Toch is er in dat opzicht wel een verschil met de voorgaande albums. De humor die de extreem gewelddadige scènes verteerbaar maakten, ontbreekt nu veelal. Ze lijken meer een doel op zichzelf te zijn geworden, zonder iets wezenlijks toe te voegen aan het geheel. Het heeft er alle schijn van dat de auteur weinig fiducie heeft in zijn eigen creatie, en dat hij alle zeilen moet bijzetten om de lezer bij de les te houden. In dat geval wordt de opgediende wreedheid aangewend als stijlmiddel. Zonder al deze gruwelijkheden blijft er bar weinig van het verhaal over. Het bizarre dieptepunt wordt bereikt als de Japanners het Koreaanse paradijs binnenvallen. Als daad van verzet wordt een soldaat door koningin Min onthoofd, in stukken gehakt en de Japanse opperbevelhebber voorgeschoteld als lokale lekkernij.

Erotische escapades

In de volgende episodes zien we de koningin, gekroond met de naam Tomoko, als lerares op een Japanse basisschool. Ze heeft haar land moeten ontvluchten om aan de bezetter te ontkomen. Maar echt gelukkig is ze niet. Het duurt dan ook niet lang of ze bedriegt haar echtgenoot met een van haar leerlingen. In de verwikkelingen die volgen, toont Mark Hendriks zich op zijn best. Mooie subtiele passages worden afgewisseld met prikkelend erotische escapades. De hunkering naar verboden passie en daarnaast de angst en vertwijfeling worden op een indrukwekkende manier in beeld gebracht. De personages spelen hier zo ingetogen en natuurlijk hun rol, dat je als lezer het verhaal wordt ingezogen, of je wilt of niet. Al snel wordt duidelijk dat de aantrekkelijke leerling in duistere zaken zit. Veiligheidsdiensten zitten hem op de hielen. Abrupt komt aan het prille geluk een einde. Maar geheel volgens de filosofie van de auteur vormt de vrouw het sterke geslacht. Op haast bovennatuurlijke wijze overleeft ze een moordaanslag (nota bene gepleegd door haar jonge geliefde), en ze neemt op een gruwelijke wijze wraak.

Idyllische landschappen

~

De tekenstijl is zoals altijd zeer herkenbaar. Met een paar vlijmscherpe pennenstreken brengt Hendriks zijn karakters tot leven. Vaak ogen ze als karikaturen van de mensheid. De idyllische landschappen in gewassen inkt vormen een fraai contrast met de excentriciteit van de stijl. Volgens veel insiders is de auteur hiermee schatplichtig aan de grote Hugo Pratt. In Koningin Min geeft Mark Hendriks hier op zijn eigen ludieke, maar ondubbelzinnige wijze commentaar op: in een bepaalde scène zien we hoe de koningin de zeeman Corto Maltese (de beroemde creatie van Hugo Pratt) van dichtbij door het hoofd schiet, opensnijdt en haar tanden in zijn lever zet.

Met Koningin Min heeft Mark Hendriks zeker niet zijn beste album gemaakt. Daarvoor oogt zijn voorliefde voor wreedheden in dit boek te veel als een kunstje. Dat is jammer, want onder al dat ziekelijke sadisme sluimert voldoende schoonheid die de lezer niet onberoerd laat.