Boeken / Strip

Wachten op de dood

recensie: Marjane Satrapi - De muzikant

De van oorsprong Iraanse striptekenares Marjane Satrapi (1969) maakte de afgelopen jaren internationaal furore met haar autobiografische serie Persepolis, die handelde over haar vlucht uit Iran als jong meisje. Dit indrukwekkende werk verscheen in Nederland in vier delen die weliswaar afzonderlijk te lezen waren, maar die toch beter tot hun recht kwamen als serie. Nu is er De muzikant, een afgerond boek dat doorgaat op de weg van Persepolis, maar dat iets universeler van karakter is.

~

Het verhaal, dat zich afspeelt in Iran in 1958, gaat over de muzikant Nasser Ali die virtuoos is op de tar, een lokaal snaarinstrument. Tijdens een ruzie heeft zijn vrouw echter zijn favoriete instrument gebroken. Een zoektocht naar een nieuwe tar levert niets op. De muzikant heeft vanaf dat moment geen plezier meer in het spelen en besluit dat hij wil sterven. Terwijl hij in zijn bed op de dood ligt te wachten, komt zijn werkelijke verdriet naar voren. De liefde van zijn leven mocht niet met hem trouwen omdat hij muzikant was. Door druk van zijn ouders is hij maar met zijn huidige echtgenote getrouwd. Het boek volgt de muzikant tot zijn dood, waarbij de lezer de precieze toedracht van het verdriet van Nasser Ali te lezen krijgt.

Spelen met plaatjes

Het stervensproces van Nasser Ali kent drie soorten beelden. Scènes die zich in de tegenwoordige tijd van het verhaal afspelen, herinneringen aan het verleden van de hoofdpersoon en flash forwards. Het verschil tussen deze afbeeldingen is te zien aan de achtergrondkleur. Voor de herinnering is zwart gebruikt, terwijl het heden een blanco achtergrond heeft. De flash forwards die zo nu en dan te zien zijn, zoals de afbeeldingen over de toekomst van de kinderen van Nasser Ali, onderscheiden zich van de andere afbeeldingen doordat ze als enige in een kader staan. De tekenstijl van Satrapi is vrij sober. Er is weinig detail, maar dat is ook overbodig voor het begrip van het verhaal. De vertelstijl is duidelijk en helemaal niet overdreven. De auteur weet met weinig middelen maximale betrokkenheid van de lezer te bereiken.

Meester stripmaker

De muzikant is geen dik boek, maar toch moest ik het zo nu en dan aan de kant leggen. Het verhaal is namelijk heel aangrijpend en zo beeldend weergegeven dat het lezen ervan bijna pijn doet. Als je dan ook nog tussen de regels door leest dat het om de oom van de auteur zelf gaat en dus deels op feiten berust, wordt het helemaal hartverscheurend. Satrapi is werkelijk een meester in het vertellen in stripvorm, het is dan ook niet voor niets dat dit boek op het stripfestival in het Franse Angoulême de prestigieuze prijs voor het beste stripboek ontving. De muzikant is een meesterwerk dat niet mag ontbreken in de kast van iedere strip- of literatuurliefhebber.