Boeken / Strip

Oude parels schitteren nog altijd

recensie: Kraaienhove, Silvester e.a. - Nederlandse Stripparels

De nieuwe reeks Nederlandse Stripparels wil een aantal klassieke strips aan de vergetelheid ontrukken. Het is een initiatief van Uitgeverij Stripstift, uitgever van het oudste stripinformatieblad ter wereld Stripschrift. De reeks moet dus het culturele erfgoed van het Nederlandse beeldverhaal veilig stellen. Tot op heden zijn negen bibliofiele Stripparels verschenen in een gelimiteerde oplage en in een handzaam formaat van 10 x 21 cm.

Vier albums, twee over de mysterieuze bewoners van Huize Kraaienhove en twee over de paleontoloog/criminoloog Marco Silvester, zijn van de hand van Willy Lohmann. Peter de Wit, vooral bekend door de krantenstrip Sigmund, schittert in Vader & Dochter en de nestor onder de karikaturisten Dik Bruynesteyn is nadrukkelijk aanwezig met twee albums van zijn voetbalstrip Appie Happie. Tenslotte het nooit eerder verschenen ’t Blijft Tobbe van Dick Matena en een eerste album van de strip Hermanus, geschreven door niemand minder dan Herman van Veen en getekend door Jan Bart Dieperink

Archetypen

Willy Lohmann is een niet meer uit de Nederlandse stripwereld weg te denken fenomeen. De strip waarmee hij de meeste bekendheid heeft gekregen is Kraaienhove, gepubliceerd in het dagblad Het Parool en het stripweekblad PEP. Een mysterieus huis herbergt een aantal excentrieke bewoners, zoals de wetenschapper Lucius en zijn vrouw, de mystica Grizelda. Beiden zijn archetypen. Voor hen begint en eindigt de wereld bij de feiten. Zij legt via haar beelden contacten met gene zijde om het heden te duiden. Lohmann, tevens de scenarist, werkt in een schetsmatig semi-realistische stijl met sterk contrasterend zwart/wit effecten. Zijn tekeningen zijn vooral in de sfeerscènes zeer treffend. De humor is onderkoeld en zalig relativerend.

Voor de verhalen over de paleontoloog/criminoloog Marco Silvester, eerder verschenen in de Leeuwarder Courant, heeft Lohmann de karakters van Lucius en Grizelda laten samenvloeien in een persoon. Silvester is een ogenschijnlijk wereldvreemde man, gekleed in een ouderwetse plusfour met geblokte sportkousen, die met een stiff upper lip en tongue in cheek de meest bizarre moorden a la Havank’s Schaduw weet op te lossen. De verhalen bevatten alle ingrediënten voor grootse avonturen. Of het gaat om ordinaire hebzucht of om een zich van de wereld afwendende sekte Silvester, geassisteerd door zijn particulier chauffeur/secretaris, bestrijdt op originele wijze de misdaad. Heerlijk is de magisch-realistische sfeer en de scherpe scheiding in de goede en de kwade karakters.

~

Generatieconflict

Peter de Wit debuteerde met zijn strip Stampede in 1979 in het stripweekblad Eppo. Zijn grootste bekendheid verwierf hij met het in beeld brengen van de dagelijkse praktijk van de vileine psychiater Sigmund, die sinds 1994 in het dagblad de Volkskrant wordt voorgepubliceerd. Zijn Stripparel bevat een door hemzelf geselecteerde bundeling van afleveringen van Vader & Dochter – Gezin zonder hoeksteen, dat tussen 1999 en 2004 werd geplaatst in Mikro Gids en Veronica Magazine. Na de dood van zijn echtgenote staat een veertiger voor de ondankbare taak zijn bijna volwassen dochter veilig de maatschappij binnen te loodsen. Dat loopt steevast uit op een hoop rumoer over onder meer kleding, feestjes en veilig vrijen. Zij op haar beurt zet zich binnen dit generatieconflict af tegen haar pa. De Wit is in vorm met zijn cynische grappen over de ongemakkelijke verhouding tussen vader en dochter. Hij is een meester in het weergeven van gevoelige onderwerpen. Daarin geeft hij zijn creaties veel ruimte voor het tonen van empathie en emoties.

Sportheld

Dik Bruynestein, karikaturist tot in zijn tenen, is vanaf zijn geboorte in 1927 besmet met het stripvirus. Daar waar hij gaat ontstaan spontaan karikaturen. Zijn voetbalheld Appie Happie maakte sinds 1970 in verschillende dagbladen de sportvelden onveilig. In de avonturen van deze held met zijn team Taaie Tijgers herkent elke gemankeerde voetballer zijn mislukte pogingen om op het sportveld te excelleren. Bovendien is de strip ook een mooie weergave van de tijd. Dik Bruynesteyn heeft het afgelopen jaar al feestend doorgebracht. Ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag verscheen bij Uitgeverij Stripstift een speciaal Appie Happie-album, met een terugblik op het leven van Appie Happie en zijn Taaie Tijgers.

~

Onzinnig

Twee opmerkelijke albums tot slot, gemaakt door grote namen uit de Nederlandse stripwereld, ’t Blijft Tobbe van Dick Matena, bekend van zijn verstripping van De Avonden en Kort Amerikaans, en Hermanus, een krantenstrip verschenen tussen 2003 en 2005 getekend door Jan Bart Dieperink op tekst van Herman van Veen. ’t Blijft Tobbe dateert uit 2000 en staat vol met herkenbare filosofische overpeinziningen van het varkentje Tobbe, getekend in een losse karikaturale stijl. Die filosofietjes zijn ook te vinden in Hermanus. Herman van Veen is natuurlijk vooral bekend door wat hij doet in het theater, maar daarnaast is hij ook de geestelijk vader van Alfred Jodocus Kwak en andere strips. In Hermanus speelt hij zichzelf. Want Hermanus, met zijn geruite jas en rode neus, is een tweedimensionale versie van Herman van Veen. Deze zwart/witte clown is altijd onderweg van nergens naar niets, is niemands knecht en niemands baas. Zonder woorden en daarom universeel. De titel van het eerste Hermanus album is daarom niet voor niets Onzinnige avonturen. “Onzinnig betekent hier niet nonsens. Het gaat om de letterlijke betekenis: vrij van zin. Alles kan gebeuren”, aldus Herman van Veen.