Boeken / Fictie

Noodlot en een verloren moeder

recensie: Julie Myerson - Ik en de dikke man

Bloed kruipt waar het niet gaan kan. Programma’s als Spoorloos en Vermist zijn mateloos populair. De zoektocht naar een verloren familielid lijkt een genetisch bepaalde drang. Het leven is niet compleet als men niet weet waar men vandaan komt en waarom. Zonder verleden schijnbaar geen toekomst. Dat die drang ook verkeerd kan uitpakken blijkt in Ik en de dikke man.

In Ik en de dikke man maken we kennis met de serveerster Amy. Haar relatie is doodgebloed en in haar middagpauzes bevredigt ze mannen in het park voor een extra zakcentje. Op een dag wordt ze aangesproken door een oudere, onbekende man: Harris. Harris geeft te kennen dat hij Amy’s overleden moeder heeft gekend. In haar behoefte naar kennis over haar moeder laat Amy zich door Harris meeslepen. En op aandringen van hem ontmoet ze diens dikke vriend Gary.

Spel

Al snel wordt duidelijk dat Harris niet alles vertelt. Er wordt een spel gespeeld. Het is alleen niet duidelijk wie nu precies wat weet. Wat is de verhouding tussen Gary en Harris? Wat is er gebeurd tussen Harris en Amy’s moeder? Allemaal vragen die Amy bezighouden, maar waarop ze geen antwoord krijgt. Als ze uiteindelijk verliefd wordt op Gary, zwanger raakt en haar eigen man verlaat, raakt haar leven in een stroomversnelling. En dan blijken de verhoudingen heel anders te liggen dan Amy ooit had kunnen vermoeden.

Tweede

Bijna twee jaar geleden verscheen bij Archipel een andere roman van Julie Myerson; Hier gebeurt nooit wat. Deze roman werd toentertijd behoorlijk positief ontvangen. Blijkbaar een reden om een eerder werk van Julie Myerson uit te brengen. Ik en de dikke man stamt namelijk al uit 1998 en wordt nu dus pas in Nederland uitgegeven. Waarom voor deze volgorde is gekozen en er zo lang werd gewacht, is mij niet geheel duidelijk, want persoonlijk vind ik dit boek beter dan het vorige. Als ik uitgever was, had ik Ik en de dikke man al veel eerder uitgebracht. Gelukkig is het er dan nu toch.

~

Communicatie

Net als in Hier gebeurt nooit wat zijn het vooral de dialogen die in het oog springen. Amy is niet bepaald een extroverte persoonlijkheid. Ze zal zelden een uitgesproken mening ventileren. Ze lijkt niet echt verbonden te zijn met de wereld om haar heen. De dialogen zijn dan ook vaak zeer summier en oppervlakkig.

Ben je ziek? Dat denk ik niet. Wat is er dan? Ik weet het niet, zei ik.

Ook de geheimzinnigheid en terughoudendheid van Gary en Harris helpen niet mee om de gesprekken diepzinniger te maken.

Waarom ben je weggegaan, die dag dat ik er was? Gary pakte zijn sleutels. Je zult me verachten als ik het je zeg, zei hij. Ik veracht geen mensen. Oké dan. Ik was bang, zei hij. Bang? Van jou. Ik staarde hem aan. Begrijp je?, zei hij. Kom op – hij zette zijn glas neer en raakte mijn arm aan. Tijd om te gaan.

Jan Klaasseneffect

Juist door deze oppervlakkigheid en geheimzinnigheid ga je jezelf steeds meer afvragen wat de drijfveren van Gary en Harris zijn. De afstandelijkheid maakt je vreemd genoeg betrokken bij de onoverzichtelijke situatie waarin Amy terecht gekomen is. Je wilt haar toeschreeuwen dat ze uit moet kijken. Dat ze haar mond open moet doen en eindelijk eens de beslissende vragen gaat stellen. Maar Amy strompelt apathisch en blind haar lot tegemoet en er is niets wat je er aan kunt veranderen.

Beter

Hoewel haar vorige roman goed werd ontvangen, had ik zelf sterk het gevoel dat de daarin voorkomende moord weinig toevoegde aan het verhaal. In deze roman zitten wat dat betreft geen overbodige elementen. De drang van Amy om meer over haar moeder te weten te komen is geen excuus voor een relaas over relaties en het noodlot. Deze drang is de oorzaak van het in de roman vastgelegde gevolg. Het vormt het kader waarin een vrouw besluit haar leven een andere wending te nemen. Deze wending pakt echter anders uit dan zij verwacht. Daar mogen we als lezer alleen maar dankbaar voor zijn. Net als bij Spoorloos en Vermist levert dat juist de meest emotionele momenten op.