Boeken / Fictie

Nog een keer teruglezen

recensie: Judy Westerveld - De schoonmaker

.

Hoofdpersoon van het boek is geboren verliezer Evert Looihuizen, senior beleidsmedewerker bij Bureau Visie en Verbinding. Hij is een ambtenaar zoals daar vaak grappen over worden gemaakt, met een groot aantal dienstjaren dat hem stevig in het zadel houdt. Maar onder collega’s is hij erg verlegen en zijn werk begrijpt hij zelf niet goed. Het liefst maakt hij zich overal gemakkelijk van af, wat hem als ambtenaar goed lukt. Toch droomt hij van een baan die, zoals hij zegt, minder van hem vergt.

Anonieme adviezen

Maar verandering van baan zou verlies van salaris betekenen en dan kan Evert de torenhoge hypotheek niet meer betalen, die hem nu al slapeloze nachten bezorgt. Zijn vrouw Laura wilde het huis, maar als hij heel eerlijk is, wil hij zijn vrouw Laura niet. Omdat Evert zelf nu eenmaal niets durft te besluiten, waait hij mee met de besluiten van anderen. Zo leeft hij zijn leven, zonder enig eigen inbreng. Als hij op een dag ineens anonieme adviezen op zijn werk krijgt, waarmee hij zijn presteren drastisch kan verbeteren, neemt hij deze klakkeloos over zonder kritisch te zijn. Hij laat het zich gemakkelijk aanleunen, maar als lezer zie je van mijlenver aankomen dat dat niet goed kan blijven gaan. Het maakt het verhaal soms tenenkrommend. En dat is precies zoals sommige van Everts collega’s zijn aanwezigheid ook ervaren.

De anonieme adviezen blijken een succes. Evert doet zijn collega’s en werkgever versteld staan, en binnen korte tijd rijst zijn ster hemelhoog. Niet dat hij schittert op kantoor, want zijn leven blijft beheerst door de angst voor zweetplekken en heimwee naar zijn ex. Evert stuntelt in sneltreinvaart naar een hogere positie, zonder te weten wie de anonieme tipgever is. Hij vermoedt dat het een van de schoonmakers moet zijn, maar zijn vermoedens berusten niet op betrouwbare informatie. Net als met zijn werk, gaat hij ook met de anonieme adviezen onzorgvuldig om. Met dramatische gevolgen.

Dun draadje
Vreselijk irritant is het, als iemand maar blijft mislukken. Je zou hem wel willen toeschreeuwen wat hij allemaal verkeerd doet. Maar het boek gaat zijn eigen kant op en is niet te stoppen. Als lezer wil je weten hoe het afloopt, terwijl het bijna een kwelling is om verder te lezen, zo gênant worden de handelingen van Evert. Het is knap geschreven, want als lezer kun je het dunne draadje waaraan Evert hangt, bijna voelen. Soms heb je de neiging om het meteen maar door te knippen, dan is het alvast maar gebeurd. Tenzij het verder in het boek nog goed komt. Door zowel irritatie als nieuwsgierigheid te wekken en dankzij haar vlotte stijl, zorgt Judy Westerveld ervoor dat je het boek wel uit moet lezen. Maar als je de laatste woorden hebt gelezen en je het boek dichtslaat, heeft Evert dan gewonnen?