Boeken / Non-fictie

Van Casteren verrast opnieuw

recensie: Joris van Casteren - Het zusje van de bruid. Relaas van een onmogelijke liefde

Joris van Casteren verraste met zijn boek Lelystad – genomineerd voor de AKO Literatuurprijs – vanwege zijn bijzondere stijl waarin hij reportage, geschiedschrijving en autobiografie combineert. Dit leverde een realistisch, bij vlagen hilarisch verhaal op. In de nieuwe roman van deze journalist en schrijver staat een roerige periode uit zijn eigen leven centraal.

– genomineerd voor de AKO Literatuurprijs – vanwege zijn bijzondere stijl waarin hij reportage, geschiedschrijving en autobiografie combineert. Dit leverde een realistisch, bij vlagen hilarisch verhaal op. In de nieuwe roman van deze journalist en schrijver staat een roerige periode uit zijn eigen leven centraal.

Van Casterens stijl in Lelystad is ook herkenbaar in zijn reportages, waarin hij op zoek gaat naar de verhalen achter krantenkoppen als ‘Man ligt 2,5 jaar dood in zijn huis’ of ‘Pitbull moet worden afgemaakt’ en deze opschrijft op zijn kenmerkende droge, afstandelijke maar immer respectvolle manier. In Het zusje van de bruid gaat de auteur een stap verder, namelijk door een heel persoonlijke periode uit zijn eigen leven als onderwerp te nemen. Een periode waarin hij een hartstochtelijke, maar onmogelijke liefde beleefde met Luna. Een geanonimiseerd verslag van die periode is het resultaat.

Zelfdestructief gedrag
In het boek lezen we over de mooie Luna die Van Casteren ontmoet op een bruiloft. In eerste instantie lijkt het alsof hij in Luna zijn soulmate gevonden heeft:

‘Met jou kan ik mijn leven op orde krijgen,’ zei ze. ‘Beloof me dat je altijd bij me blijft.’ We liepen naar de bioscoop en dronken whisky aan de bar. Er was geen vermoeidheid, alles was helder. Haarscherp zag ik Luna. ‘Wij zijn bondgenoten,’ zei ik. ‘Niemand kan ons ooit nog uit elkaar halen.’

Luna wil zo graag ‘normaal’ zijn en een rustig leven leiden, maar ze lijkt haar pijn te moeten verdringen met liters drank en heel veel drugs. Feitelijk en afstandelijk beschrijft Van Casteren haar zelfdestructieve gedrag. Het grijpt je als lezer naar de keel. Ook als goed lijkt te gaan met Luna, hoor je bijna de onheilspellende muziek als in een film als voorbode voor een fatale afloop. En inderdaad, keer op keer glijdt ze weer af om vervolgens ‘gered’ te worden door haar ouders en hulpverleners.

Ontoelaatbaar?
Van Casteren zorgt voor Luna met de toewijding van een jonge ouder voor zijn baby. Hij verwordt van haar geliefde tot haar verzorger. Maar ook hij kan Luna niet redden en ze raken elkaar uit het oog. Er is al veel gezegd en geschreven over dit boek: was het wel ethisch verantwoord om zoiets persoonlijks als onderwerp van een boek te nemen? Kon hij Luna en haar familie dit wel aandoen en was zijn stijl wel geschikt voor dit onderwerp? ‘Verwerpelijk’ werd het genoemd en Van Casteren werd er zelfs van beschuldigd medeverantwoordelijk te zijn voor Luna’s lot.

In de verantwoording achter in het boek schrijft Van Casteren dat hij dit verhaal heeft opgeschreven zoals hij het beleefd heeft. En niet alleen gaf hij ‘een junk’ of ‘een borderliner’ een menselijk gezicht, maar ook schreef hij met Het zusje van de bruid een hartverscheurende liefdesgeschiedenis, een prachtig eerbetoon aan een verloren liefde.