Fictionele geschiedenis

De titel verwijst naar de innemende jongeman uit Natsume Soseki’s klassieke roman Botchan, maar verrassend genoeg heeft de strip noch in vorm noch in inhoud enige verwantschap met het boek. Sekikawa en Taniguchi gebruiken speculaties over het schrijfproces van dat boek als leidraad voor een impressie van het Japan van rond het einde van de 19e eeuw. Dat was de tijd van modernisering en van internationalisering, die wordt beschouwd als het fundament van het moderne Japan als wereldmacht. In deze jaren moest Japan een nieuwe identiteit zien te vormen in de moderne wereld, en dat ging gepaard met veel onzekerheid, agressie en weerzin tegen westerse invloeden.

Neuroot

Soseki wordt gepresenteerd als een drankzuchtige en melancholieke neuroot, die in deze tumultueuze periode van dag tot dag, in bijna voortdurende staat van vertwijfeling leeft. Hij is een pathetische maar aandoenlijke elitefiguur, die temidden van een sociale en politieke chaos zijn toevlucht zoekt in het beschrijven van een oertraditionele romanfiguur. Hij is ook werkzaam als universitair docent, en komt zodoende voortdurend in aanraking met andere allerlei historische figuren: literatoren, politici, rebellen, enzovoorts. Een arsenaal aan historische figuren passeert de revue, van wie de historische relevantie uitvoerig uitgelegd wordt.

Deze obsessieve drang om zoveel mogelijk geschiedkundige informatie in het verhaal te verwerken, zorgt ervoor dat de balans tussen een portret van een schrijver en een gedetailleerde historische schildering, iets te vaak doorslaat richting dat laatste. Soseki en zijn boek worden vaak opzij voor observaties van de veranderingen in de Japanse samenleving: als het niet in gekadreerde of voetnoten tekst is, dan wel in dialogen en mijmeringen. Hierdoor doet de serie vaak statisch aan, ook al is alles nog zo realistisch getekend en blijft Soseki’s misère boeien. Taniguchi is er de tekenaar bij uitstek voor om de hoofdpersoon interessant te maken: zijn gelaatsuitdrukkingen en vooral de perfect beheerste, eenvoudige schilderingen van zijn dagelijkse bezigheden, zijn uitmuntend. Dat Soseki echter het enige levensechte karakter in het verhaal is, maakt de serie er niet dynamischer op. De meeste personages, zoals de fans die hem vaak omringen, fungeren vaak als niet meer dan historische voetnoten.

Aanzien

Jiro Taniguchi staat in Frankrijk in zeer hoog aanzien; een groot deel van zijn oeuvre, waaronder de gehele besproken reeks, is er inmiddels vertaald. Slechts een handvol titels heeft daarentegen zijn weg naar een Engelstalig publiek gevonden, maar Taniguchi had zich met het Britse Fanfare, dat van plan is meer van zijn werk te publiceren, geen betere uitgever kunnen wensen. De boeken zijn prijzig, maar zeer netjes vormgegeven en voorzien van inleidende essays, fotomateriaal en tekenschetsen. Het enige nadeel is de vertaling, die vaak amateuristisch overkomt.

The Times of Botchan, vol. 1. 144 pagina’s / £9.99 / ISBN 8496427013.

The Times of Botchan, vol. 2. 128 pagina’s / £9.99 / ISBN 8496427099.