Boeken / Fictie

Veredeld deel uit de Bouquetreeks?

recensie: Jessica Durlacher - Emoticon

“Ze had moeite om zich goed te houden en hem niet te verslinden, als een vers geurend brood, wanneer ze naar de zachte gladde huid van zijn borst keek en naar de spanning in de spieren van zijn armen – met in al zijn bewegingen die onweerstaanbare elastische traagheid.” Nee, dit is geen zin uit een deeltje van de Bouquetreeks, dit citaat kun je vinden in Emoticon, de nieuwe roman van Jessica Durlacher. Een boek dat je als onwetende koper denkt te plaatsen tussen de andere literatuur maar dat meer thuishoort bij romans zonder enige pretentie.

Als je dit boek openslaat zie je drie pagina’s met emoticons en hun betekenis. “Emoticons (emotional icons) worden gebruikt om uitdrukking te geven aan stembuigingen, gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal in geschreven teksten door middel van leestekens op hun kant.” Een voorbeeld is (( )):**, wat lots of hugging and kisses betekent. Twee van de hoofdpersonen, die via internet corresponderen, gebruiken er af en toe eentje. Maar verder in het verhaal zelf kom je er niet veel tegen.

Boeiend verhaal

Na 18 jaar is Ester voor het eerst weer in Israël, waar ze binnen enkele uren na aankomst ternauwernood ontkomt aan een terreuraanslag. Om de schok te boven te komen logeert ze in Nederland bij haar oudste vriendin, Lola. Wanneer Ester hoort dat Lola’s zoon Daniel na zijn eindexamen als vrijwilliger naar Israël gaat, besluit ze terug te gaan om een oogje te houden op Daniel, van wie ze houdt alsof hij haar eigen zoon is.
Parallel hieraan loopt het verhaal van Aisja, een jonge Palestijnse vrouw, die zich boos maakt over de Israëlische bezetting en lijdt onder de mishandelingen van haar broer. Als ze voor een Palestijnse krant gaat schrijven over de drama’s in haar omgeving, moet ze zich zien te handhaven onder een strenge hoofdredacteur. De enige echte vrijheid die ze kent, vindt ze op het internet, waarop ze uren kan surfen.
Terwijl Ester in Israël probeert aan het werk te komen slaagt Daniel erin oog in oog met zijn vader te komen. Dan ontdekt Ester wie Daniels vader is en volgt een fatale keten van gebeurtenissen.

Het boek vertelt afwisselend vanuit de positie van Ester, Aisja en Daniel. Er wordt wat heen en weer gesprongen tussen verschillende periodes in tijd, maar dit is noodzakelijk om het verhaal te kunnen volgen. Wanneer de drie verhaallijnen uiteindelijk samenkomen, raakt het verhaal in een stroomversnelling.

Onduidelijk thema

Het hoofdthema in het boek is de vriendschap tussen Lola en Ester. Deze vriendschap wordt alleen niet voldoende uitgewerkt omdat andere thema’s strijden om evenveel aandacht. De zoektocht van Daniel naar zijn vader en Aisja’s strijd zijn voorbeelden van andere belangrijke thema’s. Misschien wilde de auteur de verschillende verhaallijnen evenveel aandacht geven, maar hierdoor mist het boek diepgang.
Vanaf de eerste pagina van het boek wisselt Durlacher tussen de hoofdpersonen. Daardoor duurt het lang voordat je elke verhaallijn op waarde kan schatten.
Geen van de hoofdpersonen wordt zo zorgvuldig uitgewerkt dat je er echt een karakter inziet.

Niet overtuigend

Dit is de derde roman van Jessica Durlacher en de kwaliteit gaat er niet echt op vooruit. Emoticon is misschien wel het meest ambitieuze boek maar voor mij blijft haar eerste boek, Het Geweten, favoriet. Edna, de hoofdpersoon in Het Geweten, is een sterk karakter waar je om kan lachen en ze is een persoon die gevoelens oproept. De hoofdpersonen in Emoticon komen echter niet tot leven en dit komt misschien door haar woordgebruik. Door de hoeveelheid bijvoeglijke naamwoorden laat ze te weinig aan je fantasie over.
Literatuur herken je aan een goed verhaal, een bijzondere stijl of een goede woordkeus. In dit geval sluiten het taalgebruik en de stijl niet aan op de inhoud van het verhaal. Het verhaal heeft een aantal lagen maar het taalgebruik kent maar één laag: die van teveel bijvoeglijke naamwoorden en te weinig variatie in woorden.

“Er klikten sloten open. De hemel werd azuurblauw, wind ging liggen, violen zetten aan.”

Dergelijke bouquetreekszinnen passen niet bij het toch wel complexe verhaal.

Het boek begint bij Aisja in Jeruzalem. Zo lijkt het de geschiedenis van Aisja te worden maar al snel neemt het boek een andere wending. Pas rond pagina 300 begint het boek te boeien en komt er vaart in. De vriendschap tussen twee vrouwen met een gezamenlijk verleden, de zoektocht van een zoon naar zijn vader, de strijd van Aisja, het zijn boeiende verhalen. Maar wat wil Durlacher nu precies vertellen? Wat is de boodschap van het verhaal? Emoticon is een ambitieus boek dat een rommelige indruk achterlaat.