Boeken / Fictie

Ups en downs

recensie: Jens Christian Grøndahl - Voordat we afscheid nemen

Het leeftijdsverschil van zo’n 30 jaar brengt Marcus ertoe zijn relatie met Barbara te verbreken. Zij moet, volgens Marcus, de gelegenheid krijgen een gezin te stichten met een jongere man. Een pijnlijke beslissing, zoals zal blijken.

In Voordat we afscheid nemen onderzoekt Grøndahl, net als in zijn voorgaande romans (De tijd die nodig is, Stilte in oktober) minutieus gedachten, gevoelens en herinneringen van de hoofdpersoon. Tijdens een bezoek aan de Acropolis deelt Marcus mee dat hij Barbara niet meer wil zien of spreken. Haar reactie, dat zij ‘geen nestjesbouwer met een tijdklok’ is, doet Marcus niet van gedachten veranderen. Zij vertrekt, vindt een flat, huilt korte tijd vrijwel continu en gaat door met haar werk bij een uitgeverij. Herinneringen en overwegingen worden afgewisseld met voorvallen uit haar huidige leven. Al met al leidt ze een rustig en regelmatig bestaan: ‘Haar leven was afwisselend genoeg en saai genoeg; de boeken van haar schrijvers kwamen uit, het ene na het andere.’

Relatieperikelen
Barbara is in Calcutta geboren en geadopteerd door een Deens echtpaar. Dit huwelijk eindigt in een scheiding en vader Erik vertrekt. Barbara blijft achter met een alcoholistische moeder en wordt mede daardoor een eenling op school. Al jong trekt zij in bij haar vriend Elias, die een licht crimineel verleden heeft, maar Barbara wil zo snel mogelijk de deur uit.

De liefde houdt geen stand en Barbara beëindigt na verloop van tijd de relatie, zoals ze dat steeds zal doen. Bij Marcus had ze echter duidelijk het gevoel dat ze deze man nooit zou verlaten. Marcus heeft de relatie dan wel beëindigd, Barbara knoopt geen nieuwe relatie aan, al spant het er uiteindelijk wel om. Wanneer Barbara gevraagd wordt om de rol van redacteur op zich te nemen, ontmoet ze Asger, ghostwriter van een bekende actrice die haar memoires op schrift wil stellen. Zij herkennen iets in elkaar, maar Asger is (nog) getrouwd en Barbara wil zich daar niet in laten meeslepen. Dat blijkt achteraf goed uit te komen, want kort daarna zien Marcus en Barbara elkaar terug.

Observaties
Grøndahl volgt weer veel redeneringen die aangeven of verduidelijken waarom Barbara, maar ook Asger en Marcus, zich gedragen zoals zij doen. Erg overtuigend komen de relaties en gemaakte keuzes deze keer niet over, waarschijnlijk omdat de hoofdpersonen niet echt worden uitgediept. Voordat we afscheid nemen kabbelt langs ups en downs en maakt daarmee minder indruk dan Grøndahls eerdere werk.

Treffende observaties maken deze roman desalniettemin plezierig om te lezen:

Je kon nog steeds met blote benen over straat lopen, maar de lucht had net dat beetje frisheid dat je deed voelen dat je geen kousen aanhad.

Helaas kent Voordat we afscheid nemen ook een aantal passages die wat minder gelukkig zijn, onder andere in woordkeus, maar dat zou een vertaalkwestie kunnen zijn.