Boeken / Fictie

Een herkenbare dagdroom

recensie: Helle Helle - Het idee van een ongecompliceerd leven met een man

Vergeet het maar! Dat lijkt de titel van Helle Helles derde roman op eerste gezicht te suggereren. Het idee van een ongecompliceerd leven met een man is voor hoofdpersoon Susanne een leven waarin ze samen tijd zouden besteden aan aanrakingen, uitstapjes en winkelen. Ze zouden beiden werken en samen kinderen hebben. Familiefeesten, elk weekend vrienden over de vloer en natuurlijk een nieuwe lamp voor boven de eettafel. Dit ideaal lijkt gedoemd te mislukken. Vooral omdat ze niet haar eigen partner voor ogen heeft, maar ‘een man die ze ooit heeft gekend’.

Schrijfster Helle Helle is erg goed in het weergeven van de kleine dingen in het onbeduidende leven van gewone mensen en weet dit vervolgens nog boeiend te maken ook. De zinnen die zij de hoofdpersonen van het boek laat uitspreken of denken, zeggen veel meer dan dat de lezer op de pagina geschreven ziet staan. Haar stijl kun je vergelijken met het dagelijks leven waarin woorden vaak overbodig zijn, doordat ook gezichtuitdrukkingen en lichaamstaal gelezen worden. Het is wonderlijk om te merken dat zoiets ook mogelijk lijkt bij het schrijven van een boek. In elk geval lukt het Helle Helle.

Kleurloos
Susanne woont samen met haar vriend Kim, in een klein appartement. Het leven dat zij leiden kan bijna niet grijzer. Susanne zelf is schoonmaakster; eerst in het ziekenhuis, later bij particulieren thuis. Kim daarentegen ziet in zichzelf een succesvol schrijver, wat hem ertoe verplicht zijn dagen thuis door te brengen, achter de computer. Maar vaak lukt het hem niet iets op papier te zetten en dan ligt hij op de bank of is hij zomaar wat gaan rijden in hun geleende auto.

De gesprekken tussen Susanne en Kim bestaan uit korte zinnen, meestal van het kaliber ‘waarom heb je dit’ en ‘wat doe je’. Na het korte antwoord op zo’n vraag volgt meestal niet meer dan een ‘oh’ of zelfs stilzwijgen. Als lezer krijg je sterk de indruk dat er veel meer in de onopvallende Susanne zit dan in Kim. Susanne lijkt in haar ontwikkeling beperkt te worden door Kims zelf uitgeroepen genialiteit.

Kleur
Hun leven wordt verstoord wanneer een oud-collega van Susanne zichzelf uitnodigt om een paar dagen bij hun in het appartement te logeren, even weg van haar overspelige echtgenoot. ‘Even’ en ‘een paar dagen’ worden al snel weken. Deze levendige, maffe en drukke Ester is hoogzwanger en een behoorlijke last voor Susanne en Kim. Als ze haar arm breekt laat ze zich door het stel verplegen en eigent ze zich hun bed toe. Susanne moet af en toe haar tong afbijten om niet tegen de zwangere, zielige Ester uit te vallen als deze haar laarzen gebruikt, te lang föhnt en kortsluiting veroorzaakt, de douche bezet houdt en scheten laat. Maar Kim fleurt juist op door de aanwezigheid van Ester, want nu heeft hij het juiste argument waarom zijn boek niet afkomt.

Susanne moet veel verbijten, niet alleen de ergernissen die Esters bezoek met zich meebrengen, maar ook Kims manier van werken. Gevoelens en gedachten houdt ze voor zich, niemand die weet hoe zij zich werkelijk voelt en wie zij werkelijk is. Je zou willen dat ze het dak beklimt en alles eruit schreeuwt, dat ze Kim eindelijk eens een verschrikkelijke schop onder zijn kont geeft. Maar het is Helle Helles subtiliteit die haar daarvan weerhoudt. Het leven gaat door, het kabbelt, tijd verstrijkt zonder dat er veel gebeurt. Toch ligt er continu verandering op de loer. Maar wie zegt dat deze veranderingen niet gewoon mee kabbelen?