Een net niet invoelbare roman
Vijf jaar na haar debuut De trompetboom komt Hannah van Munster met de korte roman Onder de dreven. Een andere koers. Ze brengt helaas niet alle puzzelstukjes bij elkaar.
Van Munster opent met een kort, ongenummerd hoofdstuk, als een soort proloog. We treffen Jessye, hoofdpersoon van Onder de dreven, met Manú en een baby’tje. Ze hebben seks, een intieme daad die geframed wordt door Jessye’s onheilspellende gedachtes over wat ze Manú wil zeggen: ‘Hoe lief ze hem vindt. Dat is het enige eigenlijk. Al het andere zal blijken. Vanzelf. Tegen wat zal blijken kan ze zich niet verweren. Ze is kalm.’
Wat zal blijken, is voor de lezer van de achterflap geen verrassing: de baby is niet het kind van Jessye en Manú, wat zij wel beweerd heeft. Van Munster heeft haar roman gebaseerd op een waargebeurde geschiedenis: een jonge vrouw steelt een baby, nadat ze haar vriendje verteld had zwanger te zijn van een tweeling. Alle elementen uit het verhaal zijn door Van Munster naar een boek gekopieerd.
Gevangenisvriendschap
In 2009 publiceerde Hannah van Munster bij uitgeverij Van Oorschot de novelle De trompetboom. Dit boek was het verhaal van een familie, verteld door de 10-jarige Julius tijdens een warme zomer. Onder de dreven is iets totaal anders: een geëngageerde roman, kun je stellen, een straatroman, een Bijlmerroman, met een duidelijkere afbakening van tijd en plaats.
Om met dat laatste te beginnen: het is kort na de Bijlmerramp en de aanslagen op de Twin Towers in New York. Amsterdam Zuidoost, bijgenaamd de Bijlmer, ondergaat een facelift: de grijze, zielloze flats gaan tegen de vlakte, om plaats te maken voor de nieuwbouw. In deze context treffen we Jessye, die haar moeder Stans helpt met haar rondrijdende pedicure en kapperszaak. Ze neemt de zaak over wanneer haar moeder naar Indonesië vertrekt voor missiewerk. Zelf woont ze bij haar vader Harry.
Ze valt voor Manú, een jongen van Antilliaanse afkomst. Er ontstaat een broze vriendschap, die vooral geconsumeerd wordt in de vorm van seks in donkere bergingen. Wanneer hij in de gevangenis belandt, ontwikkelt Jessye zich tot een redelijk trouwe bezoekster. Ze probeert hun band verder op te bouwen door een zwangerschap te faken. Aan het einde van de korte roman stort haar leugenparadijs ineen.
Zijlijnen en raadsels
Van Munster heeft een prettige pen. Ze houdt het tempo in haar vertelling, zonder het gevoel te geven dat scènes afgeraffeld worden. Haar stijl is niet al te uitgesproken, haar zinnen veelal kort. De grote zwakte van Onder de dreven is echter dat het verhaal na lezing niet af voelt: te veel tijd gaat op aan zijlijnen over een Chinese vrouw met voetproblemen, de oogproblemen van Jessye’s vader en getouwtrek rondom haar werk.
Hierdoor blijft het uiteindelijk wat raadselachtig waarom Jessye doet alsof ze zwanger is en waarom ze vervolgens een baby steelt. Wat ziet zij in Manú? Wat trekt haar zo in hem aan? Dit maakt Van Munster niet duidelijk. Ze wekt de suggestie dat de oorzaak misschien ligt bij Jessye’s negatieve indruk van zichzelf – niet voor niets verzorgt ze het uiterlijk van andere mensen. Maar haar verbintenis met Manú wordt hierdoor niet invoelbaar.
