Amerikaanse toestanden

~

Het boekt trapt af met een aantal hoofdstukken waarin de puinhopen van Amerikaanse immigranten beeldend worden beschreven. Bijvoorbeeld hoe het zover kwam dat in 1841 Samuel Morse, uitvinder van de telegraaf, een immigratiestop eiste op katholieken, dat waren destijds voornamelijk Ieren. Het hoogtepunt speelde zich af in in 1837, Broad Street Riot, waar vijftien duizend mensen betrokken raakten bij gevechten en een Ierse wijk in puin werd gelegd. De gelovigen van vandaag, zijn de Ieren van toen.

Bij het lezen van de proloog over Leon Czolgosz, trekt de lezer automatisch een vergelijking tussen radicale anarchisten en de ons welbekende radicale moslims. Czolgosz was een kind van Pools-Duitse immigranten, die een anarchistische daad van terreur pleegde door president McKinley neer te schieten omdat hij het niet juist vond dat één man zoveel macht had. Hij had zich voorgenomen zichzelf op te offeren voor de zaak van de arbeider.

Voor Verhagen is Czolgosz een soort Mohammed B. Czolgosz zocht zijn heil in de anarchistische heilsleer, Mohammed B in de radicale islam. Deze vergelijking wordt vals gerechtvaardigd doordat beide aanslagen volgens Verhagen een ‘scharnierpunt’ van de samenleving vormden zonder hierbij uitleg te geven wat dit scharnierpunt inhoudt.

Verhagen benadert de verschillen tussen etnische groepen in de VS afzonderlijk, maar beschrijft de Nederlandse allochtonen als een homogene groep. Het voelt bijna alsof Verhagen al een antwoord had bedacht, maar daar nog even een boek omheen moest zien te schrijven met vragen en voorbeelden.

Amerikaanse toestanden

Daarop volgt een verhaal dat volgens Verhagen vergelijkbaar is met de opkomst van de LPF en Pim Fortuyn. Protestantse werklieden richtten in 1849 de Order of the Star Spangled Banner op. Een organisatie die de onderbuikgevoelens van veel Amerikanen uitte. Men was namelijk de toevoer van nog meer immigranten en voornamelijk katholieken zat. Later manifesteerde deze organisatie zich meer politiek en werd in de volksmond the Know Nothings genoemd, vanwege hun geheimzinnige agenda.

Maar wat kan Nederland van deze vergelijkingen leren? Wat kan Nederland doen om het te voorkomen? Verhagen moet ons het antwoord schuldig blijven. De lezer mag zelf conclusies trekken. Ruim tweehonderd pagina’s later, in hoofdstuk vijf, levert Verhagen pas ideeën aan om de integratie in Nederland te bevorderen. Namelijk: Immigratiestop, beperking van sociale voorzieningen en geduld. De Amerikaanse immigratiewet uit 1929 zette een rem op de immigratie zodat de reeds gevestigde immigranten alle tijd en ruimte hadden om te wennen aan het land en de taal zonder tussenkomst van nieuwelingen. Dit is een voorbeeld dat Verhagen aandraagt voor de huidige aanpassingsproblemen in Nederland.

Daarnaast zijn de huidige sociale voorzieningen, volgens de schrijver, niet goed voor de assimilatie van immigranten en hun kinderen. Verhagen pleit voor meer Amerikaanse toestanden. De VS is immers geen verzorgingstaat en daar gaat het toch zo goed? De sociale voorzieningen beperken volgens Verhagen de zelfredzaamheid, motivatie en dynamiek van een samenleving. Want wat heeft Nederland aan immigranten die werkeloos zijn of in de ziektewet zitten, “zwelgen in onterechte nostalgie en hun gedrag verklaren uit diepgewortelde gebruiken uit de oude wereld, terwijl dat gedrag juist in hun nieuwe vaderland is ontstaan.” Nee, zegt Verhagen, we moeten geen cadeautjes geven in de vorm van subsidie, maar het ondernemerschap stimuleren. Little Italy en China Town zijn immers allemaal voorbeelden waaruit blijkt dat de integratie in de VS goed is gelukt. Segregatie is niet erg, als de immigranten maar in de Amerikaanse economie meedraaien.

Geduld is een schone zaak

De beschreven informatie is briljant opgezet wat betreft de Amerikaanse situatie, maar de kennis en ervaringen die Verhagen heeft opgedaan in de Verenigde Staten hoeven niet per definitie een verklaring te zijn voor de Nederlandse toestanden. Er wordt weinig gebruik gemaakt van wetenschappelijk onderzoek dat de verschillen verklaart. Wel worden bronnen als Robert Bellah, aangehaald die het proces van integratie of zelfs desintegratie verklaren, maar als Nederland nog iets van Amerika als immigratieland zou kunnen leren, zoals het boek claimt, dan zou het Verhagen, met een kandidaats in Sociologie en een doctoraat in Rechten, gesierd hebben om zijn conclusies te onderbouwen met wat onderzoeksresultaten. De schrijver claimt dat de Mohammed B’s van tijdelijk aard zijn en dat het allemaal vanzelf overgaat, zolang we de samenleving niet ‘maakbaar’ maken. Misschien moeten we gewoon doen wat Verhagen ons adviseert.

Namelijk, armen over elkaar, en afwachten, dan komt het vanzelf allemaal goed met Nederland.