Boeken / Non-fictie

Smakelijke inleiding

recensie: Frank & Maarten Meester - Meesters in de filosofie

De gebroeders Frank en Maarten Meester willen ons in Meesters in de filosofie kennis laten maken met de wereld van de filosofie. In negen hoofdstukken doorlopen ze al discussiërend even zoveel perioden in de geschiedenis van de filosofie. Op heldere, toegankelijke wijze bespreken ze alle grote namen en stromingen.

Maarten en Frank, beiden filosoof, schrijven onder andere voor Filosofie Magazine Daarnaast kennen we Maarten ook als medeauteur van Hoe de mummies verdwenen uit Wieuwerd. De twee filosofische broers schreven met Meesters in de filosofie een toegankelijke en vlotte introductie in de filosofie. Door hun levendige discussies word je al snel meegevoerd in de wereld van onder meer Plato, Descartes, Kant, Shopenhauer en Wittgenstein.

Broederstrijd

Immanuel Kant (1724-1804)
Immanuel Kant (1724-1804)

In korte hoofdstukken nemen de broers je mee door de verschillende perioden, van de oudheid tot de hedendaagse filosofie. Zoals het goede broers betaamt zijn Maarten en Frank het zelden eens en spelen ze tegenstrijdige opvattingen binnen een bepaalde periode tegen elkaar uit. Zo vertegenwoordigt Frank in de oudheid Plato’s idealisme en Maarten Aristoteles’ rationalisme. Tijdens De Verlichting buigt Maarten zich over, de volgens hem grootste filosoof aller tijden: Kant. Frank daarentegen is meer gecharmeerd door de dialectische filosofie van Hegel. Zo staan beide broers in elk hoofdstuk tegenover elkaar. Hun gesprek wordt ondermeer ondersteund door citaten uit oorspronkelijk werk van de betreffende filosofen, maar ook doordat ze meer alledaagse voorbeelden geven bij de diverse stellingen.

In elk van de negen behandelde periodes komen meerdere grote namen uit de filosofie voorbij. De broers beperken zich daarbij niet tot één of twee namen, hoewel ze primair twee hoofdstromingen met hun belangrijkste vertegenwoordiger uit een periode tegenover elkaar zetten. Ze gaan echter ook in op de verbanden met de voorliggende en opvolgende periode. Verbanden tussen Oudheid en Verlichting of hedendaagse filosofie en de Middeleeuwen komen waar nodig aan bod. Zo krijg je een beeld van de onderlinge invloeden.

Het betreft hier echter wel een introductie tot de filosofie, met de daarbij behorende beperkingen. In 160 pagina’s kun je nooit het hele filosofische gedachtegoed stoppen. Door de indeling in negen hoofdstukken en die vervolgens vanuit twee stromingen te bespreken zullen er uiteraard onderwerpen buiten de boot vallen. Dit is voor de doorgewinterde filosoof misschien vervelend. Dit boek is echter niet voor hen bedoeld, maar voor diegenen die niets tot weinig van de filosofie afweten. Zij worden met Meesters in de filosofie op een luchtige wijze met de filsofie in aanraking gebracht met de bedoeling de interesse te wekken en ze aan te zetten tot verdere studie.

Geslaagd

Meesters in de filosofie is een zeer geslaagde introductie tot de filosofie. Daaraan liggen twee zaken ten grondslag. Ten eerste krijgen we een bondig, maar veelomvattend overzicht van de belangrijkste spelers in deze wetenschap en worden zij in goed onderling historisch verband geplaatst. Dit wordt nog gecombineerd met veelvuldig voorkomende achtergrondinformatie over diverse personen.

Ten tweede is het geslaagd door de toegankelijke wijze waarop al deze informatie gebracht wordt. De luchtige dialoog waarvoor gekozen is maakt het boek heel leesbaar. De kwinkslagen die de broers in de discussies in het boek naar elkaar uitdelen laten je herhaaldelijk glimlachen:

Frank: We proberen hier een nieuwe, frisse kijk op de geschiedenis van de filosofie te geven en wat doe jij? Jij schrijft de bekende boekjes over […] Je bent dwangmatig op zoek naar houvast en wilt alles indelen in duidelijke vakjes. Jij bent autistisch, dat is het. Dat zei onze moeder trouwens ook al.

Het gebruik van humor kan wel eens verkeerd uitpakken, omdat je soms de kans loopt zaken daarmee te bagatelliseren. Maar de gebroeders Meester hebben de juiste balans gevonden tussen humorvol schrijven en een serieuze introductie tot de filosofie.

Het enige minpunt is het gebrek aan een literatuurlijst in het boek. Uiteraard kom je overal verwijzingen naar personen en hun werk tegen, maar ik had graag ook een lijstje gezien met aanbevolen boeken. De interesse in de filosofie die men heeft gewekt zou gebaat zijn bij zo’n extra handreiking. Meesters in de filosofie is in ieder geval een vermakelijke smaakmaker geworden voor diegenen die eens kennis willen maken met de filosofie.

Tijdens de Maand van de filosofie in april treden de broers op in boekhandels door het gehele land. Speciaal voor 8WEEKLY doen ze hiervan verslag in vier columns. Lees hier: 1. Mediagenieke filosofiesterren en 2. Jan Klaassen en Katrijn.