Moderne klassieker

Misdaad en straf (Dostojevski’s gelijknamige roman stamt uit 1866) is het verhaal van Raskolnikov, een verarmde student die een oude woekeraarster om het leven brengt. Hij wil hiermee bewijzen dat hij tot een dergelijke daad in staat is en ermee weg kan komen. Zoals alle groten der aarde wegkomen met de meest gruwelijke misdaden tegen de medemens en de mensheid.

Opluchting

De geplande moord is geen probleem, maar hij wordt betrapt door de onschuldige halfzus van de oude woekeraarster en is genoodzaakt deze getuige ook te vermoorden. Dit is de kiem die bij Raskolnikov uitgroeit tot een potentieel schuldgevoel. Net als in dat andere beroemde verhaal The Tell-Tale Heart van Edgar Allen Poe zorgt dit voor de nodige achterdocht en waanbeelden bij de dader.

Met de uiteindelijke arrestatie van Raskolnikov komt dan ook de opluchting. De dader is bevrijd van zijn welhaast ondraaglijke geheim. Hij maakt, doordat hij door de gevangenismuren van de buitenwereld geïsoleerd is, eindelijk weer deel uit van die maatschappij. Een maatschappij waar hij zichzelf door de gruwelijke daad buiten en boven heeft geplaatst.

Maatschappij

Het beeld van die maatschappij is in de graphic novel door tekstschrijver Mairowitz en tekenaar Korkos gemoderniseerd  ten opzichte van het oorspronkelijke verhaal van Dostojevski. Bedelaars zijn vervangen door junks, televisies tonen beelden van Poetin en filmposters van Scream hangen aan de muren. Dit om te illustreren dat het onderliggende verhaal van Dostojevski tijdloos is.

Net als de eerder genoemde striphelden is Misdaad en straf voorzien van een donkere sfeer. Niet alleen het verhaal straalt somberheid uit, met de junks en uitzichtloosheid. Ook de tekeningen zelf doen dit. Uiteraard helpt het dat alles in zwart-wit getekend is, maar ook de grimmige hoofden van de karakters helpen hier een handje mee. De stoppelbaardjes vliegen je om de oren.

De strip

Het verschil met bijvoorbeeld Batman zit hem in de oorsprong. Batman is als stripheld geboren en kon zijn verhaal uitdiepen in een terugkerende reeks strips. Raskolnikov vond zijn oorsprong in een boek en moet zijn verhaal nu kwijt in de beperkte omvang van een eenmalige graphic novel. Het gevaar is dat dit ten koste gaat van de uitwerking van de diverse karakters. En precies dat is hier het geval.

Misdaad en straf kent vele personages. Te veel om binnen de beperkt aanwezige ruimte van de strip voldoende aandacht aan te besteden. Hierdoor is de onderlinge samenhang tussen de personages soms lastig te volgen en zijn sommigen slechts een karikatuur van hun origineel. Dit gaat ten koste van de coherentie van het verhaal. Voor diegenen die het oorspronkelijke boek hebben gelezen vallen er daardoor nogal wat gaten. Zeker ook doordat er in een stripverhaal nu eenmaal minder ruimte is voor tekst. En juist dat is een belangrijk element van Dostojevski’s roman.

Voor diegenen die onbekend zijn met het onderliggende boek van Dostojevski is de graphic novel Misdaad en straf echter een amusante stijloefening geworden rondom de thema’s spijt en berouw. Het geeft een inkijk in de psyche van de mens en vormt daarmee een mooie opstap naar het boek dat eraan ten grondslag lag.