Boeken / Fictie

Het smakelijke leven van een piraat

recensie: Eli Brown (vert. Dirk Jan Arensman) - Buskruit en kaneel

Van Captain Jack Sparrow tot Kapitein Haak en van Somalische criminelen die zich uitgeven voor piraten tot Piet Piraat: het leven van piraten spreekt tot de verbeelding. Er is menig film en boek over ze verschenen maar tot op heden nog niet over een charismatische, wrede maar rechtvaardige piratenkoningin.

In Buskruit en kaneel worden twee werelden onherroepelijk met elkaar vermengd. Geweld op zee wordt op poëtische wijze verweven met de kunst van het koken. Het verhaal vertelt over chef-kok Owen Wedgwood, die in 1819 wordt ontvoerd door piratenkoningin Gekke Hannah Mabbot. De enige manier waarop hij aan boord van haar schip kan overleven is door iedere zondag exclusieve en vooral heerlijke gerechten te bereiden. Als zijn maaltijd onder de maat is of ook maar enigszins lijkt op iets wat hij haar al eerder heeft voorgeschoteld, zal hij worden vermoord.

Hiermee ontstaat een zowel bizarre als bewonderenswaardige situatie. Met in zijn achterhoofd de gedachte te sterven weet Owen de meest fabuleuze gerechten te bereiden. Ondertussen leert hij steeds meer over de wereld om hem heen en doet hij zelfs mee aan zeeslagen. Omdat hij, naast de bereiding ervan, de maaltijden ook met Hannah moet delen, leert hij haar gaandeweg goed kennen. Ze blijkt heel anders in elkaar te steken dan hij van tevoren dacht.

Vrouwelijke Robin Hood

De strijd die Hannah ondertussen voert tegen de Koperen Vos, die de duivel in eigen persoon zou zijn, is zowel een persoonlijke vendetta als een gevecht voor rechtvaardigheid. Ze ontpopt zich gedurende het verhaal als een vrouwelijke variant van Robin Hood, ware het niet dat zij de veroverde buit niet onder de bevolking verdeelt maar onder haar eigen bemanning.

De strijd van Hannah is ondergeschikt aan het ware verhaal: dat van Owen en Hannah. De twee zijn elkaars tegenpolen maar blijken toch goed met elkaar overweg te kunnen. In het begin van het boek probeert hij nog te ontsnappen, maar langzamerhand ontwikkelt hij sympathie voor Hannah en haar piratenbende.

Poëtische gerechten

Eli Brown heeft het verhaal door de ogen van Owen laten vertellen, wat hij doet in de vorm van logboeken. In typisch 19e eeuws taalgebruik houdt hij de lezers op de hoogte van de ontwikkelingen op het schip. Hij beschrijft op wonderlijke wijze de speurtocht naar de ingrediënten voor het avondmaal en op poëtische manier de voorgeschotelde gerechten. Wat te denken van ‘kwarteleieren met basilicum gepocheerd in ramequin met een puttanesca van zongedroogde tomaten, gebraiseerde fazant met een salade van paardenbloembladeren en jus de l’île op een bedje van gebakken banaan, en een confetti van gepekelde maiskorrels a la mer’.

Toveren met woorden en eten

Dat Brown naast schrijver ook culinair recensent is, wordt goed duidelijk tijdens het lezen. Hij laat niet alleen Owen toveren met gerechten, zelf tovert hij met woorden bij het omschrijven van het koken en de maaltijden. Van de meest simpele ingrediënten weet Brown Owen de meest luxueuze gerechten te laten bereiden. De vindingrijkheid beperkt zich echter niet alleen tot de gerechten zelf. Ook het koken is uiterst inventief: deegrollen gebeurt met een kanonskogel en, bij gebrek aan een oven, laat Brown het deeg rijzen onder de kleding van Owen.

Buskruit en kaneel is een avonturenboek dat met geen enkel ander piratenverhaal vergeleken kan worden. Ja, er zijn zeeslagen en ja, het leven aan boord van het schip is bikkelhard, maar Buskruit en kaneel onderscheidt zich op andere vlakken. Natuurlijk is er het eten, dat is exclusief, bijzonder en bovenal een staaltje kunst op zich, maar vooral ook de bijzondere figuur Gekke Hannah Mabbot blijft je bij.

Brown heeft een geheel eigen kijk op het piratenleven van vroeger gegeven. Hij schrijft vol overgave, fantasie en poëzie. Buskruit en kaneel is een piratenroman als geen ander. Het is onderhoudend, vernieuwend en vooral erg fijn om te lezen. Het is een ware pageturner vol humor, hemelse, hongerig makende gerechten en actie. Het leven van een piraat is nog nooit zo lekker geweest.