Boeken / Fictie

Navelstaarderij

recensie: Edward St. Aubyn (vert. Nicolette Hoekmeijer) - Met stomheid geslagen

In Met stomheid geslagen rekent Edward St Aubyn genadeloos af met de literaire wereld. De Engelsman vergeet echter iets in plaats te stellen van de navelstaarderij van schrijvers, uitgevers en redacteuren.

Een juryvoorzitter van de prestigieuze Elysian-literatuurprijs die er alles aan doet om zijn eigen favorieten te laten winnen, een uitgeverij die de verkeerde boeken inzendt en een schrijver die besluit om de juryvoorzitter om te laten leggen wanneer hij erachter komt dat hij niet genomineerd is. Het zijn slechts enkele personages die de lezer in Met stomheid geslagen volgt.

Verbondjes
Er zijn nog veel meer schrijvers, juryleden, redacteuren en agenten die de revue passeren en allemaal hebben ze hun eigen visie op literatuur. Toch hebben al deze personages enkele belangrijke eigenschappen gemeen: ze nemen zichzelf allemaal ontzettend serieus, denken het allemaal beter te weten dan hun collega’s en gaan over lijken om te krijgen wat ze willen. Of beter gezegd: waarvan ze denken dat het ze toekomt. Zo probeert juryvoorzitter Malcolm verbondjes met juryleden te sluiten om ervoor te zorgen dat zijn favorieten op de shortlist komen:

Eén ding was Malcolm glashelder, waar het ging om de selectie van de beste roman van dat jaar: Jo moest tot elke prijs een halt worden toegeroepen. Het was ronduit schandalig hoe zij de shortlist in een houdgreep hield. Later die avond verstevigde hij telefonisch zijn verbond met Penny. Zij dacht precies zo over Jo’s toenemende invloed en samen besloten ze haar favorieten te lezen en tijdens een etentje hun bevindingen naast elkaar te leggen en te bekijken op welke van haar titels ze hun pijlen het beste konden richten.

Enkel destructief
St Aubyn beschrijft op komische wijze het reilen en zeilen binnen de literaire wereld. Een personage als Sonny, die Malcolm wil laten vermoorden omdat hij niet genomineerd is voor de prijs en uiterlijk vertoon boven alle andere zaken stelt, heeft een hoog slapstickgehalte. Ook Didier, de minnaar van schrijfster Katherine, wiens boek niet is genomineerd omdat de uitgeverij per ongeluk een kookboek in plaats van haar roman heeft ingestuurd, is met zijn constant wijdlopige en pseudodiepzinnige taalgebruik een vermakelijk personage.

Toch weet de roman niet tot het einde te boeien. Dit komt vooral doordat St Aubyn alleen maar destructief te werk gaat. Alle personages en gebeurtenissen staan in dienst van zijn kritiek op de literaire wereld, maar er is niks dat tegenwicht kan bieden aan deze afrekening. Enkele personages die het goede voorbeeld geven, waren dan ook meer dan welkom geweest. Het had Met stomheid geslagen wat constructiever en een stuk interessanter gemaakt.