Boeken / Fictie

Bovennatuurlijke Dan Brown

recensie: Deborah Harkness (vert. Fanneke Cnossen en Jeannet Dekker) - De schaduw van de nacht

Een heks en een vampier worden verliefd – tegen alle wetten in. Om zich te beschermen tegen de hogere machten maken zij een tijdreis naar het Elizabethaanse Engeland. Hier raken ze verstrikt in duistere intriges.

Deborah Harkness is professor Geschiedenis aan een Amerikaanse universiteit, waarvoor ze de nodige wetenschappelijke publicaties heeft geschreven. Met Allerzielen verscheen in 2011 haar eerste literaire fantasyboek. Dit was meteen het eerste deel van de All Souls Trilogie, waarvan De schaduw van de nacht het tweede deel is.

Allerlei gespuis
In Allerzielen maakten we kennis met Diana Bishop: dertiger, non-praktiserende heks, historicus van de alchemie. In de Bodleian bibliotheek in Oxford duikelt ze een verloren, magisch manuscript op en krijgt ze een horde schepsels achter zich aan. Zo ook de eeuwenoude vampier en geneticus Matthew Clairmont. De twee soorten vallen voor elkaar en besluiten het convenant, dat hun relatie verbiedt, te negeren. Ondertussen is er ook het manuscript nog, dat weer weigert tevoorschijn te komen en waarschijnlijk kostbare informatie bevat over het ontstaan en de toekomst van heksen, vampieren en demonen.

In De schaduw van de nacht verlaten de twee geliefden het hedendaagse tijdperk en gaan ze in 1590 op zoek naar het manuscript en naar een heks die Diana kan helpen. Haar oncontroleerbare krachten barsten in alle hevigheid en op de meest onmogelijke momenten los. Ze stappen Matthews oude leven binnen, toen hij in Engeland verbleef met de School of Night, bestaande uit de heren Christopher Marlowe, Henry Percy, George Chapman, Sir Walter Raleigh en Thomas Harriot.

Het stel belandt middenin een brandstapelcrisis, een vete tussen excentrieke en eigenzinnige vorsten (Elizabeth en Rudolf II) en een onbeantwoord liefdesdrama (Matthew en Marlowe). Matthew is ondertussen werkzaam als spion voor de koningin. Diana moet verengelst en verelizabethaans worden, een groot huishouden runnen en een heksenkring vinden. Ze moeten ook elkaar en hun innerlijke sores niet uit het oog verliezen.

Geschiedenis herschrijven
Na het lezen van bovenstaande zal het niet verbazen dat lijn na lijn dit verhaal doorspekt. De drang van de auteur om massa’s ontwikkelingen in haar boeken te verwerken staat de leesbaarheid in de weg. Het komt geforceerd over, alsof deze geschoolde schrijfster maar al te graag haar intelligentie wil tentoonstellen. Het is geen serie om in een ruk uit te lezen, maar het verraderlijke van de boeken rustig tot je nemen is het vergeten van alle details, wat het volgen van de mysteries vermoeilijkt.

Een parade aan historische figuren, veelal dedegradeerd tot bovennatuurlijke schepsels, komt en gaat. Er is absoluut geen noodzaak in het rondstrooien van die bekende namen. Toch is het een onderhoudend verhaal. Dit zit met name in de geloofwaardigheid waarmee Harkness haar fantasiewereld neerzet, juist door het aanhalen van historische feiten en herkenbare settings. En stiekem is het wel heel amusant om over Christopher Marlowe te fantaseren als homofiele demon. Sowieso is Harkness’ droge humor zeer vermakelijk. Het is alleen te betreuren dat deze humor slechts sporadisch opduikt.

Ondanks dat de personages steeds kenbaar maken in wat voor gevaarlijke situatie Matthew en Diana zich bevinden, zit je niet op het puntje van je stoel. Dat komt door hun gebrek aan daadkracht. Alle gebeurtenissen overkomen hen; ze nemen nergens initiatief. Aan het einde van dit tweede deel hebben de geliefden geen antwoorden en is er weinig veranderd. De ruim zeshonderd pagina’s van De schaduw van de nacht lijken zo hoofdzakelijk een kloeke aanloop naar het slotboek van de trilogie.