Smoelenboek met een duistere kant
Of Mark Zuckerberg inmiddels een icoon is voor iedere hacker, laat Facebook open. Maar dat hij een baanbrekend sociaal medium heeft gemaakt, staat buiten kijf. Ben Mezrich vertelt de ontstaansgeschiedenis van de netwerksite Facebook. Hij toont ook hoe een vriendschap eraan kapot ging.
Zuckerbergs weigering om mee te werken aan dit boek is bepalend voor de toon ervan. Al het geschrevene gaat over hem, maar zijn stem wordt niet gehoord. Hierdoor mist Facebook een solide basis. Bovendien voegt Mezrich een dosis drama toe die de realiteit van de feiten lijkt te vertroebelen.
Vriendschap versus zaken
Ben Mezrich schreef Facebook nadrukkelijk vanuit het perspectief van Eduardo Saverin, een goede studievriend van Mark Zuckerberg. Hij leverde het startkapitaal voor de huur van servers, en was vanaf het begin bij Facebook betrokken. Saverin staat lijnrecht tegenover de mensen die op de één of andere manier een graantje willen meepikken van het succes van de netwerksite. Hoewel ook Saverin van het grote geld houdt, telt voor hem de vriendschap met Zuckerberg erg zwaar. Hiermee onderscheidt hij zich van de kapitaalbeheerders, die slechts uit zijn op de potentiële winstmarges van Facebook.
Uit gesprekken met hem en andere betrokkenen heeft Mezrich de ontstaansgeschiedenis van de netwerksite beschreven. Daarbij komt ook bloot te liggen hoe afstandelijk Mark Zuckerberg is, en hoe slecht hij met andere mensen om kan gaan. Die eigenschappen zorgen er uiteindelijk voor dat de vriendschap tussen Zuckerberg en Saverin niet bestand is tegen de zakenwereld.
Een gemeen werkje
De vraag dringt zich op in hoeverre Facebook tot de non-fictie behoort. Het boek is gebaseerd op feiten, maar het maakt van Mark Zuckerberg een karikatuur. De bedenker van Facebook heeft geen aandeel in dit verhaal en Mezrich zet een beeld van hem neer dat verre van florissant is. Dat is niet alleen gemeen, maar ook kan niemand kan zeggen hoe reëel dit beeld is.
Bovendien treedt er een verwarring van stemmen op. Mezrich beschrijft de meeste gebeurtenissen vanuit Saverins perspectief. Maar hij vermengt de meningen van zijn bronnen met zijn eigen commentaar. Op sommige momenten is het volstrekt onduidelijk wiens opinie je leest. Tel hierbij op dat vrijwel alle 34 hoofdstukken in medias res beginnen: temidden van de actie. Het resultaat is een stilistisch eentonige leesoefening.
Hollywood
Facebook laat zien hoe deze uitgebreide website is opgebouwd en dit is ook meteen Mezrichs verdienste. Verder draait het voornamelijk om de breuk tussen Mark Zuckerberg en Eduardo Saverin. Facebook is zowel inhoudelijk als stilistisch behoorlijk eenzijdig. Mezrich zet Zuckerberg neer als ontoegankelijke, antisociale nerd en hij gebruikt hier weinig verrassende of creatieve middelen voor.
Het resultaat van Zuckerbergs werk daarentegen is niet mis te verstaan. Miljoenen mensen laten zichzelf elke dag zien op zijn netwerksite, en vertellen waar ze mee bezig zijn. Zoals bij alles wat veel geld waard is, heeft ook de ontstaansgeschiedenis van Facebook een duistere kant. Facebook laat dat enigszins zien, en het zal wel een mooie Hollywoodkraker opleveren.
