Escheriaanse vertelling

De roman Tony & Susan verscheen in 1994 voor het eerst in Nederland als Het schreeuwen van de nacht en is onlangs herontdekt en heruitgegeven. Anno 2010 heeft het boek de titel Tony & Susan meegekregen. Maar zij zijn niet de enige personages: de roman gaat over Tony & Laura en Helen en Susan & Edward en Arnold. Wie zijn al deze mensen en wat doen ze in dit boek?

Susan

Susan krijgt op een dag het verzoek van haar ex-man Arnold om zijn onlangs afgeronde manuscript te lezen. Susan, ondertussen getrouwd met Edward, heeft al twintig jaar niets meer van Arnold vernomen en stemt ietwat verbaasd toe. Zo maakt ze kennis met het verhaal van Tony, het hoofdpersonage uit het manuscript. Tony is met zijn vrouw Laura en hun dochter Helen op weg naar hun vakantiehuisje in Maine.

Geheel tegen zijn gewoonte in besluit Tony ’s nachts door te rijden om zo eerder op zijn bestemming aan te komen. Dit is een besluit dat hij zijn verdere leven zal betreuren. Tijdens deze nachtelijke rit stuit het gezin namelijk letterlijk op roekeloze medeweggebruikers. Om precies te zijn: op drie mannen in een andere auto. De ontmoeting met deze mannen zal Tony’s leven drastisch veranderen. Het is voornamelijk dit verhaal van Tony dat je als lezer het boek in sleurt.

Tony

De avonturen van Tony maken zeker van het eerste deel van het boek een ware pageturner. Voortdurend wil je als lezer weten wat Tony, zijn vrouw en hun dochter te wachten staat. Welk onheil hangt hun boven het hoofd, is het zo erg als je verwacht of wellicht zelfs nog erger? Maar intussen hoop je ook dat het allemaal wel meevalt. Deze onzekerheid houdt je volledig in zijn greep en trekt je steeds verder het verhaal in. Dat doet het boek zo goed, dat je ook als de vaart er een beetje uit is, blijft lezen.

Want in het middengedeelte van het boek is die vaart er wel degelijk een beetje uit. Dat komt voornamelijk doordat de focus van romanfiguur Tony verschuift naar lezeres Susan. Haar innerlijke strijd en vage angsten dringen zich minder sterk op aan de lezer dan de fysieke dreigingen die Tony moet weerstaan. Dat heeft voor een groot deel te maken met het feit dat het vrij onduidelijk is welke angsten Susan nu eigenlijk denkt te ondergaan. Het helpt niet dat zij daar zelf ook geen idee van heeft.

Tony & Susan
De roman Tony & Susan wordt voornamelijk gedragen door het verhaal ín het verhaal: het manuscript dat Susan leest, met Tony als personage. De thriller waarin Tony zich bevindt, is veel beter uitgewerkt dan het existentiële literaire verhaal van Susan. Het eerste verhaal is echter zó krachtig dat je als lezer de intermezzo’s van Susan er makkelijk even bij neemt. En eerlijk is eerlijk: zonder Susan zou Tony toch ook een beetje kracht missen.

Door de wisselwerking tussen de twee verhaallijnen blijf je jezelf namelijk ook steeds afvragen wat ex-man Arnold op Susan wil overbrengen met zijn verhaal over Tony. Zit er een verborgen agenda in het verhaal en kunnen we parallellen trekken tussen het leven van Tony en dat van Susan? Al deze vragen maken Tony & Susan tot een spannende en uitdagende leeservaring, die je van begin tot eind aan de pagina’s gekluisterd houdt.