Boeken / Fictie

Vriendschap herdacht

recensie: Arthur Umbgrove - Hotel Sofia

In Hotel Sofia wordt de vriendschap belicht tussen de stervende Harold, acteur Jules, depressieve Wilbert en extreem ordelijke Adriaan. De vriendschap ontstond in hun studietijd in Groningen en heeft weliswaar kort bestaan, maar krijgt 28 jaar later weer betekenis.

Hotel Sofia is de derde roman van Arthur Umbgrove, onder andere bekend als stand-upcomedian en zanger. Het thema van de Boekenweek (vriendschap en andere ongemakken) lijkt wel bedacht voor deze roman, waarin de ongemakken al in de vriendschap zijn ingebakken. Zo leeft Harold bijvoorbeeld voor de vriendschap, terwijl Jules meer oog heeft voor zijn carrière.

Na twee jaar vertrekt Jules naar de toneelschool in Maastricht. Harold verdwijnt naar Italië, waar hij nu nog woont, samen met zijn achttienjarige dochter Sofia. Zij heeft als eerste prioriteit de zorg voor haar stervende vader. Haar gedachten worden cursief weergegeven: ‘Toen mijn vader het zag begon hij te huilen. Stel je niet aan, je gaat alleen maar dood, hoor.

Wie kent wie

Per hoofdstuk wisselt het perspectief en zo komt elk personage aan het woord. Niet alleen over de vriendschap, maar ook over hoe het leven verder is verlopen. Natuurlijk heeft iedereen zijn ideeën over hoe de anderen waren. Zo vindt Harold dat Jules een onverschilligheid aan de dag legt alsof hij zich niet laat intimideren. Uit Jules’ ‘eigen’ hoofdstukken blijkt het tegendeel. Zijn tegenspeler in het toneelstuk waarin hij speelt, vertolkt zijn rol met veel agressie en verwondt Jules bij elk optreden. Hij luistert absoluut niet naar Jules’ verzoek zijn gedrag te matigen.

Adriaan is inmiddels partner bij een accountantskantoor en ziet zijn leven als een langgerekte poging om erger te voorkomen. Op Adriaan vindt Harold het begrip stoïcijns van toepassing, maar dat is maar hoe je het wilt zien. Zijn onverstoorbaarheid heeft eigenaardige trekjes. Zo vindt zijn vrouw dat hij aan een aan autisme verwante stoornis lijdt. Met emoties heeft hij niet veel op, maar zijn spullen zijn keurig geordend.

‘Hij sorteerde alles; (..) Hij hield van dingen die duidelijk waren. Hij haatte dingen die niet in te delen waren, zoals een keilbout. Was dat een plug, een schroef of een bout?’

Harold zou wel graag het lef van Wilbert willen hebben, maar Wilbert is daar niet ver mee gekomen. Hij heeft zijn leven op de waakvlam staan, verkeert nauwelijks meer onder de mensen en leeft op antidepressiva.

Typeringen

Wilberts gedachten over de andere vrienden lijken wel het meest nauwkeurig. Zo ziet hij Harold als grootverbruiker van de vriendschap, een beeld dat Harold bevestigt. Adriaan vindt hij geen groot intellect en uit de roman blijkt ook nergens het tegendeel. Dat Jules vriendschap ziet als het verzamelen van mensen, omdat hij aandacht nodig heeft, blijkt ook met Jules’ eigen idee te kloppen.

Umbgrove weet de verschillende personages goed een eigen stem te geven en geeft blijk van humoristische observaties. De snelle afwisseling van perspectief geeft een plezierige dynamiek aan de roman en blijft je nieuwsgierigheid prikkelen.

Toch is er wel een manco aan Hotel Sofia. Alles wordt uitgelegd en in elkaar gepast. Sofia nodigt als verrassing voor haar vader de drie anderen uit naar Italië te komen. Hoewel ze elkaar lang niet hebben gezien, aarzelt geen van allen hieraan gehoor te geven. Zo treffen de vier vrienden elkaar weer, maar nu aan het sterfbed van Harold. Wanneer zij bij Harold op bezoek zijn geweest, hebben ze allemaal een besluit genomen en lijken zij bevrijd van hun respectievelijke probleem. En zo komt (bijna) alles op z’n pootjes terecht.