Boeken / Kunstboek

Arab Photography Now / Contemporary Photography from the Far East

recensie: Beperkte selecties Arabische en Aziatische fotografie

.

Twee fotografische overzichtsboeken geven beide een beeld van het Oosten. Het ene reist naar het Midden, het andere naar het Verre Oosten. Arab Photography Now en Contemporary Photography of the Far East leggen zichzelf met hun selecties van foto’s veel thematische beperkingen op.

De thematiek van de selectie van Arab Photography Now concentreert zich op de directe destructie van mens en staat en de positie van de vrouw in de maatschappij. Het engagement met hun omgeving en het activisme van de fotografen voelt daardoor als vanzelfsprekend. Zoals de Palestijnse Watchtowers-serie van Taysir Batniji of de Libanese militaire zelfdestructie in War Trophies van Khalil Joreige en Joana Hadjithomas. Het Midden Oosten wordt in beeld gebracht door verbruikt wapentuig en uitkijkposten in de Palestijnse Gebieden. De reflectie op vrouwelijke identiteit is divers maar herkenbaar. Als hoogtepunt hiervan gelden de esthetische beelden van vrouwen gehuld in hoofddoeken bedekt met kaligrafie van Lalla Essaydi.

Foto: Essaydi, Lalla

Foto: Essaydi, Lalla

Contemporain activisme

Een deel van de selectie geeft een genuanceerder beeld van de Arabische wereld. Het gewone of contemporaine leven in foto’s die het diep ingesleten beeld van de Arabische strijd aanvullen. Hichem Driss illustreerde al in 2009 in Tunesië de weg naar hoop met portretten op een werkplaats, waar natuurlijk alleen mannen werken, langs de GP1. De Grand Parcours 1 is een weg die zich uitstrekt van Tunis naar de Libische grens. Deze weg was een bron van werkgelegenheid tot het een snelweg werd.

De gemanipuleerde werkelijkheid in het werk van Nermine Hammam is emblematisch voor de keuze van het boek. Hammam’s beelden projecteren Egyptische militairen op het Tahrir-plein in bloemenvelden, plaatsen waar ze volgens de maakster berusting zouden kunnen vinden. Haar fotografie is een politiek statement over onderdrukking. Actualiteit in de Arabische wereld staat volgens de redactie van het boek voor activisme. Het versterkt het beeld van eeuwigdurende strijd en vergeet dat er ook normale levens worden geleefd in de Maghreb en het Arabisch schiereiland.

Brutale reactie op harmonie

Cultuur van de mens en natuur is alomtegenwoordig in het Verre Oosten, net zoals conflict nooit ver te zoeken is in de Arabische fotografie. Waar Arab Photography Now de Arabische wereld in een tijd van grote politieke omwentelingen wil weergeven, beperkt Contemporary Photography from the Far East zich grotendeels tot realisme.

In het boek is de werkelijkheid van de contemporaine Aziatische vaak een brutale reactie op de harmonie die in de samenleving gepredikt wordt. De ode van Yeondoo Jung en Cao Fei aan het gewone leven geven het mildste commentaar op de moderne Aziatische mens. De instortende gebouwen in het werk van Ryuji Miyamoto en Daido Moriyama’s hernieuwde fotografische werken etaleren een emotionele beschouwing van maatschappelijke teloorgang. Het scherpe contrast van zwart-witfotografie sluit aan bij het expressionisme.

De grote schare Japanse fotografen wordt aangevuld met de Chinese Ai Wei Wei, de Maleisische Wong Hoy Cheong, de Taiwanese Hung Chi Peng en de Thaise Rirkrit Tiravanija. Hierdoor krijgt de selectie toch nog een extra culturele dimensie ook al worden precies de werken die in lijn met de Japanners liggen gekozen. Peng’s fotografische point of view van een hond is een reactie op sociale structuren, de hond die altijd omhoog moet kijken, en komt zo weer uit op een gedeelde culturele eigenschap. Het maakt niet dat dit boek of Arab Photography Now de plank misslaan, wel dat je een bredere, meer eclectische, redactionele aanpak mist.

Arab Photography Now • Rose Issa & Michket Krifa • Kehrer Verlag • 239 Blz. • 40 euro • ISBN: 978-3-86828-189-7

Contemporary Photography from the Far East • Filippo Maggia & Francesca Lazzarini • Skira • 238 blz. • 40 euro • ISBN: 978-88-572-0067-5

~