Boeken / Fictie

Met harde hand de liefde vinden

recensie: André Platteel - Alles hiervoor

In zijn debuutroman Alles hiervoor laat voormalig marketinggoeroe André Platteel zijn hoofdpersoon smoren in het verdriet om zijn moeder en broertje. Maar het is de liefde die hem er weer bovenop helpt. Liefde voor de kunst, voor een vrouw en liefde voor zichzelf.

Zeven jaar heeft Jonathan in afzondering doorgebracht. De dood van zijn moeder en zijn broertje heeft zijn leven doen kantelen en de wereld voor lange tijd buiten de deur gehouden. Als hij zijn angstaanvallen heeft overwonnen en de werkelijkheid weer enigszins het hoofd kan bieden, vertrekt hij naar Californië om een presentatie te houden voor een bevriende opdrachtgever. Zijn verblijf in een hippie-achtige leefgemeenschap in het natuurgebied Big Sur brengt hem in contact met een mysterieuze man-zonder-naam die grote invloed op zijn herleving zal hebben: de Noor.

Pak slaag
Platteel voert de Noor vooral op als fysiek en moreel geweten van de zoekende Jonathan. Zijn invloed is direct allesomvattend, zodanig dat de twee samen Big Sur verlaten en via de Mojave woestijn naar Las Vegas vertrekken. Midden in overweldigende leegte krijgt Jonathan van de Noor een stevig pak slaag, boven op een berg en zomaar uit het niets. Dan wordt meteen duidelijk dat hij niet gemakkelijk onder de verstikkende overheersing van deze geweldenaar uitkomt.

Na de berg, toen voelde ik me krachtig. Dat was met geweld tot stand gekomen. De Noor had op me ingebeukt om ruimte te maken. Kan geweld ook liefde zijn?

Delicaat
Het is vanaf het begin onduidelijk waarom Jonathan zich zo karakterloos laat inpakken door de Noor, die er excessief geweldadige praktijken op na blijkt te houden. Door een paar wisecracks – ‘voor mij geen filosofie meer, overdenken is aan de rand staan’ – en wat nadrukkelijk gestaar over de oceaan is hij helemaal in de ban geraakt van deze wereldverbeteraar. Dat brengt de schrijver op diverse momenten in het boek naar voren maar het overtuigt nergens, behalve dat er de onzekere wederopstanding van Jonathan mee geïllustreerd wordt.

Veel sterker is de verbeelding van de liefde die Jonathan weer op de rails heeft gezet. De voorzichtige toenadering tot zijn vader, zijn ontmoetingen met en verlangens naar Bette, een succesvolle fotografe, worden zo omzichtig en delicaat beschreven dat het functioneel contrasteert met de brute aanwezigheid van de Noor.

Ik werd naar haar toegetrokken, rook de geur van haar huid, liet mijn blik op haar rusten, daalde via haar ogen af naar het binnenste van de aarde, waar het helder en warm was, en compleet.

Compositie
De kracht van Alles hiervoor zit in de prachtig beschreven flashbacks waarmee Platteel op verschillende momenten de herinnering aan Jonathans broertje naar boven haalt. Vooral deze band – en in mindere mate die met zijn moeder – laat zien hoezeer hij worstelt met het verlies en met het in gang zetten van de rest van zijn leven. De invloed van de Noor speelt een grote rol, er wordt geprobeerd Jonathan in te lijven bij diens organisatie die met extreme methoden de meest invloedrijke kopstukken van deze wereld elimineert. Een wat bizar onderdeel van de roman, waarbij in het midden blijft in hoeverre Jonathan zich laat meeslepen in die boze droom.

Vooral compositorisch bewandelt André Platteel een interessant pad: hij schrijft voor elk hoofdstuk van deze road novel een kort essay over een kunstwerk dat verrassend goed aansluit bij de werkzaamheden van Jonathan als bedrijvendokter. In zijn presentaties gebruikt hij de impact van beeldende kunst om het grenzeloze, het avontuurlijke en het onbestemde te benadrukken. Ongeveer zoals hij in zijn eigen gekwelde leven ook nodig zal hebben.