Zinloos proza
Adam Thirlwell werd begin 2003 opgenomen op Granta’s lijst van beste jonge Britse auteurs onder de veertig. En dat is geen goed teken. Als Adam namelijk representatief is voor deze lijst en het Britse literaire schrijverschap in het algemeen, staat het triest gesteld met de toekomst van de Britse literatuur.
~
Het eerste dat opvalt aan de roman Politiek is de seks. Het boek opent er namelijk mee. Een anaal georiënteerde seksscène wordt, dat mag dan wel weer gezegd worden, zeer beeldend omschreven.
In dit soort gevallen ben ik altijd bang dat de soms dunne scheidslijn tussen literatuur en porno overschreden gaat worden. En aangezien ik van literatuur weinig heb gemerkt in dit boek (afgezien van verwijzingen naar andere schrijvers) komt deze scheidslijn zelfs nooit in zicht. We hebben hier gewoon te maken met porno, die verbonden wordt door een onsamenhangend, slecht geschreven verhaal.
Thirlwell denkt hier trouwens anders over, zoals op pagina 151 blijkt: “Maar gelukkig ben ik geen pornograaf. Ik haat pornografie, ik haat dat magisch realisme. Ik, ik geloof in negentiende-eeuws realisme.” Nu maar hopen dat hij het tenminste zélf gelooft.
Slecht?
Slecht geschreven verdient natuurlijk een toelichting. Waarom vind ik een van de beste jonge Britse auteurs een slechte schrijver? Omdat de schrijver voortdurend zijn eigen teksten probeert te verklaren en te verduidelijken. Daarom.
Er kan geen gebeurtenis in het verhaal voorbijgaan of onze alwetende schrijver vertelt ons wel hoe we deze passage dienen te interpreteren. Het magere verhaal wordt daardoor steeds onderbroken voor de commentaren van Thirlwell. Afgezien van het feit dat dit dus de eventuele aanwezige vaart eruit haalt (hoewel daar weinig kans op is), geeft het niet echt het gevoel dat de schrijver de lezer als een volwassen, zelfstandig denkend wezen ziet. Je wordt aan de hand genomen en zorgvuldig betutteld.
~
Eigendunk
En door die commentaren heen klinkt dan ook nog eens een zelfingenomen tevredenheid, die je langzaam maar zeker tegen gaat staan.
“Maar markies De Sade was dan ook geen expert op het gebied van de ontucht. Hij was te theoretisch. Als het gaat om ontuchtig proza, ben ik een betere schrijver dan markies De Sade.”
Bovenstaand citaat is maar een klein voorbeeld van het beeld dat Thirlwell over zijn eigen schrijverskunsten heeft. Zelfs als je het met deze stelling eens zou zijn is het maar de vraag of Thirlwell ooit de bekendheid verkrijgt die de goede oude markies De Sade in de loop van de tijd wel heeft verkregen.
Conclusie
Voor een conclusie dien je de plus- en de minpunten bij elkaar op te tellen, om vervolgens tot een weloverwogen uitspraak te komen. U begrijpt mijn probleem al: er valt niets op te tellen of af te wegen. Er zijn geen pluspunten.
Thirlwell mag dan door sommigen gezien worden als een belofte, mij zou de belofte nooit meer te schrijven het meest verblijden. Dan hoef ik me niet weer door 240 pagina’s nietszeggend gebazel heen te worstelen.
Een laatste kanttekening wil ik echter nog wel plaatsen. Ik ben namelijk niet helemaal duidelijk geweest omtrent het verhaal dat zich in deze roman probeert te vertellen. Er zit namelijk best potentie in dat verhaal. Het had een heel boeiend verhaal over vriendschap, liefde en driehoeksverhoudingen kunnen worden. Maar de nadruk ligt hier op hád. Adam Thirlwell heeft deze potentie totaal over het hoofd gezien en van een mogelijk geniaal relaas een armetierig stukje tekst gemaakt. En op zich is dat ook al een hele prestatie.
