We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
Een aangenaam halfuurtje
.
Neen, dat is het niet, kan ik verklappen nu hij inmiddels al een paar dagen in diezelfde cd-speler vastgekoekt zit. Neem van mij aan, je kunt Road to Rouen gerust als volwaardig album beschouwen. Echter, of er erg veel ‘nieuwe fans’ mee vergaard gaan worden? Ik vraag het me af. En of al die ‘eerste uur’-fans van de I Should Coco-generatie hier wel zo blij mee zijn? Ook dát is de vraag. Want dit nieuwe werk van die onbezonnen rondspring-rockers bevat geen vrolijke uptempo-muziek meer. Verdwenen is ook de onbesuisd lollige pretpunk en hetzelfde geldt voor de vrolijke toegankelijke rockliedjes waar Supergrass zijn (terechte) faam mee vergaarde.
~
Rustige, relaxte stijl
De stijl van het complete album? Rustige, relaxte, sferische, serene op piano gebaseerde ballades – met af en toe een gitaargeoriënteerde uitschieter. Neem die eerder genoemde opener Tales of Endurance (Parts 4, 5 & 6). Een Pink Floyd-achtig epos, bestaand uit (zoals de titel natuurlijk al doet vermoeden) drie duidelijk te herleiden gedeelten. In z’n geheel ook een schitterend stuk. Het nummer grijpt tevens een beetje terug naar de eerste plaat van The Alan Parsons Project, Tales of Mystery and Imagination. Dan de single, het zeer rustige, met veel strijkers verfraaide St. Petersburg. Tip: op Roadtorouen.com is de mooie stemmige clip te zien, de Nederlandse clipstations vinden het nummer hoogstwaarschijnlijk toch niet commercieel genoeg.
Roxy Music
Sad Girl is ook zo’n goed pianonummer. Inclusief zeer onverwachte (epische) brug die opbouwt naar het laatste refrein en couplet. Het volgende nummer bevat wederom zwaar aangezette violen. Een gigantische massaliteit en vrij extreme ritmes herinneren onherroepelijk aan Roxy Music. Hou je van die band? Dan zul je dit album zeer kunnen zeker waarderen. De titel van het vierde nummer (Roxy) lijkt zelfs naar deze band te refereren. Coffee in the Pot is, met alle respect, een muzikaal niemendalletje. Bij het titelnummer is de Supergrass-vrolijkheid en onbezonnenheid ver te zoeken. Hou je van een op een Yes-achtige progrockriff gestoelde rocksong? Dan ben je voor altijd verkocht en koop je dit album alleen al blindelings vanwege het titelnummer. Kick in the Teeth (mét Beatle-intro) doet nog het meest denken aan de Supergrass-nummers zoals we die op vorige albums al hoorden. Low C, is wederom midtempo. Wederom een piano-nummer. Wederom die Lennon-fähige galm over die herkenbare Supergrass-stem van Gaz Coombes. Toch absoluut ook mét kwaliteit.
Het moet gezegd, ieder nummer riekt naar Supergrass. Zonder duidelijk van plagiaat beschuldigd te kunnen worden, is Road to Rouen met recht een zeer okay resultaat te noemen. Op z’n Frans gezegd: chapeau! Of de fans blij zijn met deze rigoureuze ommezwaai? Nogmaals, ik vraag het me af. Maar dat lijkt de band zelf niet te deren. Ze wijzigen die muzikale koers gewoon. En dat is op z’n minst dapper. Trouwens, hoe erg is een beperkte albumlengte eigenlijk nog als acht van de negen nummers bovengemiddeld goed zijn? Dan draai je ‘em toch gewoon nóg een keer? Kortom, de muzikale ommezwaai van Supergrass pakt mijns inziens verrassend uit. Dit heet… indrukwekkend volwassen worden. Ik kan niet anders dan zeer nieuwsgierig uitzien naar dat volgende Supergrass-halfuurtje.
Supergrass
Album: Road to RouenMisschien ook iets voor u
De Chinezen komen!
Onlangs vertoonde de VPRO een uitstekende documentaire van Olaf Oudheusden over de opkomst van China als toekomstige wereldeconomie, getiteld De Chinezen komen!. Het land staat op springen: China beschikt over een haast onuitputtelijk arsenaal aan arbeidskrachten, kapitalen aan investeringen worden binnengehaald en bedrijven schieten als paddestoelen uit de grond. Ook in cultureel opzicht lijkt het land een opleving te kennen. Het China-festival dat deze hele maand in Amsterdam gehouden wordt, laat zien dat de Chinezen op cultureel gebied veel te bieden hebben. Ook de Chinese filmindustrie vertoont de laatste decennia een duidelijke groei. De meest in het oog springende voorbeelden hiervan zijn recente hits als Crouching Tiger, Hidden Dragon, Hero en The House of the Flying Daggers, maar er is nog veel meer. Al een jaar of twintig laat de Chinese cinema zien sterk in haar schoenen te staan. Paul Clark schetst in Reinventing China: A Generation and its Films een helder beeld van de stand en ontwikkeling van de Chinese cinema.
Reinventing China gaat meer over de beginperiode van deze ontwikkeling (jaren tachtig) dan over de grote successen van de laatste vijf jaar. Deze opleving van de Chinese cinema die in het midden van de jaren tachtig begon, wordt wel de Vijfde Generatie genoemd. Voor de vijfde keer in de geschiedenis van de Chinese cinema doet zich een opvallend aantal goede films van goede regisseurs voor – de vijfde Chinese Welle, zogezegd. Deze groep regisseurs (denk bijvoorbeeld aan Chen Kaige en Zhang Yimou) is ontstaan in de nasleep van de Chinese Culturele Revolutie, die duurde van 1966-1976. In 1976 overleed Mao Zedong en was China economisch, cultureel en ideologisch bankroet. Jonge kunstenaars kregen meer vrijheden dan voorheen en ze begonnen de marges van het culturele spanningsveld te onderzoeken. Geen uitgekauwde of van bovenhand opgelegde onderwerpen meer, geen voor de hand liggende filmtechnische ingrepen, maar een ontwikkeling in de richting van het onbekende. Er werden prachtige, ingetogen films gemaakt, bestuderingen van het gewone leven in de marges van de Chinese maatschappij, veelal ondersteund door traditionele, sfeervolle muziek. Internationaal leverden deze films erg veel erkenning en een aantal belangrijke prijzen op filmfestivals op. Een nieuwe, vijfde generatie was geboren.
Politiek-maatschappelijke achtergronden
Paul Clark heeft zijn studie van de Chinese cinema opgedeeld in drie stukken. Het eerste deel van Reinventing China beschrijft de biografieën van de verschillende regisseurs van de Vijfde Generatie tegen de politiek-maatschappelijke achtergronden van China in de jaren vijftig en zestig. De meeste regisseurs kwamen uit gezinnen die niet helemaal in Mao’s voetstappen wilden lopen, en verdwijningen, martelingen en gedwongen deportaties naar strafkampen waren eerder regel dan uitzondering in de families van de Vijfde Generatie. In het tweede deel beschrijft hij de jaren die de regisseurs aan de Beijing Film Academy studeerden, zo rond 1980. Hij documenteert over het lesprogramma, de studieopdrachten en studentenfilms die gemaakt werden. Het boek eindigt met een studie van de oeuvres van de verschillende regisseurs. Dit is verreweg het grootste deel. Clark geeft hierin uitgebreide analyses van verschillende films, van terugkerende elementen in bepaalde oeuvres, en hij becommentarieert ze vanuit politiek-maatschappelijk perspectief. Hierbij geeft hij onder meer analyses van klassiekers als Yellow Earth van Chen Kaige en Het rode korenveld van Zhang Yimou (die international geroemd werden en verschillende prijzen op internationale filmfestivals wonnen), maar heeft hij eveneens veel oog voor soortgelijke films die hier in het westen minder bekend zijn.
Research
Clarks studie van de Chinese film is erg duidelijk, compleet en goed leesbaar. Dat laatste is geen vanzelfsprekend gegeven in een Engels boek over een behoorlijk specifiek onderwerp met vele tientallen Chinese namen en titels. Maar Clark weet de uitgebreide schat aan informatie en de grote hoeveelheid aan (voor de meeste mensen althans) erg onbekende gegevens op een prettig leesbare en vloeiende wijze te verwerken. Aan de uitgebreide documentatie over de privélevens van de regisseurs en de gedetailleerde en diepgaande analyses van hun films, blijkt duidelijk dat Clark erg veel research heeft gedaan. En hij weet dit met een fijn geschreven tekst zo over te brengen dat, ook wanneer je geen expert bent in China en haar cinemahistorie, je een helder beeld krijgt van de ontwikkelingen van de Chinese filmwereld in de jaren tachtig en negentig.
Prijs: 39.00 (paperback)
Bladzijden: 257
ISBN: 9629962306
Misschien ook iets voor u
Flitsen van een herinnering
“Finisterre”, het einde van de wereld. De vrije vertaling van de titel van deze graphic novel slaat op de drie belangrijkste gegevens in het verhaal. Een jonge vrouw vlucht naar het eind van de beschaafde wereld, een stadje in het oerwoud van de Amazone, om daar zelfmoord te plegen. Ze kan niet leven met wat haar geliefde in de oorlog in voormalig Joegoslavië heeft gedaan, namelijk onschuldige mensen vermoorden. Het boek is de eerste echte roman in stripvorm van Marc Legendre (1956). Deze Belg tekende 28 albums lang de humorstrip Biebel en was in het verleden hoofdredacteur van de stripbladen Kuifje en Robbedoes.
Dit nieuwe boek is in een heel andere, opvallend subtielere stijl getekend dan Legendres eerdere creaties. Er wordt zeer effectief gebruik gemaakt van sequentie. In plaats van de gebruikelijke vloeiend van plaatje naar plaatje overgaande gebeurtenis is het beeld schokkerig. Soms wordt op het ‘gezochte’ beeld ingezoomd, soms wordt er van scène naar scène gesprongen, terwijl het verhaal doorgaat. Het geheel heeft hierdoor wel wat weg van een videoclip. De lezer moet door deze rommelige verbeelding van de herinneringen en gedachten van de verwarde vrouw, zijn best doen om te achterhalen wat er zich werkelijk heeft afgespeeld. Legendre laat veel aan de eigen verbeelding over. Er wordt bijvoorbeeld zelfs niet expliciet gesteld dat de vrouw zelfmoord heeft gepleegd, alleen dat ze aan het eind sterft.
Deprimerend
~
Legendre heeft in Finisterre geprobeerd om de grenzen van het stripverhaal te verleggen. Wat betreft het beeld is hij daar door een combinatie van beeldende subtiliteit en rauwheid goed in geslaagd. Het verhaal is echter moeilijk te volgen door het hakkerige karakter van zowel beeld als tekst. Hoewel die hakkerigheid je leeservaring sterk weet te beïnvloeden, is hij toch niet de oorzaak van de opluchting die je voelt wanneer de hoofdpersoon dood gaat. Want dit is het gevoel dat Legendre heeft weten te veroorzaken met dit indringende boek.
Prijs: 16,50 (ingenaaid)
Bladzijden: 65
ISBN: 90 450 1253 7
Misschien ook iets voor u
Rottende liefdeshorens op
de hoofden der onbeminden
A-film heeft al een imposante verscheidenheid aan Franse films uitgebracht op dvd. Met Hotel du Nord (1938) en Les Enfants du Paradis (1945) is de serie aangevuld met het oeuvre van een van de vroege meesters van de Franse cinema: Marcel Carné. In de jaren dertig maakte Carné films die binnen de stroming van het poëtisch realisme vielen. Daarbij focuste hij zich op romantische randfiguren en outsiders die door het noodlot waren getekend.
Hotel du Nord valt nog gedeeltelijk binnen deze stijl. De film combineert een rauw en actueel realisme met een licht melodramatische verhaal. De film begint met een ononderbroken shot van de omgeving van het hotel. Vervolgens focust de camera zich op twee geliefden, Renée en Pierre, die hebben besloten om zelfmoord te plegen. Het motief achter hun keuze blijft onduidelijk, maar men vermoedt dat er gedeeltelijk iets van de wanhoop uit het interbellum in is gedestilleerd. Uiteindelijk mislukt de poging en vlucht Pierre, nadat hij Renée gewond heeft achtergelaten. Zij wordt gered door Edmond, een obscure hotelgast die verliefd op haar wordt. Edmond is het personage wat het beste past binnen het kader van het poëtische realisme. Hij is een crimineel die clandestien rondkomt en op de vlucht is. Zijn dagen zijn al geteld en naarmate de film vordert offert hij zichzelf op voor haar.
Te kort
Helaas werkt de film niet helemaal, ondanks een Parijs dat in authentieke sets is nagebouwd en de juiste sfeer heeft zonder kunstmatig over te komen. Het probleem zit hem in de personages die de film dragen. De wanhopige geliefden die uiteindelijk weer bij elkaar komen, zijn te kort samen om echt een indruk achter te laten; ze raken je maar kortstondig met hun levensmoeheid. Ook mist de film de karakteristieke acteur van Carnés poëtische realistische films, Jean Gabin, die de romantische held neerzette met een weemoedige en tastbare voorkennis van zijn eigen lot. Gabin is hier vervangen door Louis Jouvet die lijkt op een Gallische variant van Humprey Bogart en de rol op de gebruikelijke manier lijkt af te werken.
Met zijn negentiende-eeuwse sets lijkt Les Enfants du Paradis op het eerste gezicht verder verwijderd te zijn van het Parijs van Hotel du Nord. De film had een moeilijke productiegeschiedenis, die voornamelijk was te wijten aan het feit dat de film in oorlogstijd was opgenomen. Twee joden (Joseph Kosma voor de muziek en Alexande Trauner voor de decors) werkten clandestien aan de productie mee onder het toeziend oog van de filmbranche van het Vichy regime. Bij het zien van de film is het opmerkelijk om te bedenken dat veel scènes waren gefilmd terwijl de oorlog in alle hevigheid woedde over Europa. Maar de echte verrassing zit hem voornamelijk in de kwaliteit van het spel en de scherpzinnige dialogen. Jaques Préverts scenario wisselt tussen humoristische observaties en wrang commentaar zonder een moment uit de toon te vallen.
Onvervulde liefde
De film volgt drie buitenstaanders in het negentiende-eeuwse Parijs. Twee nog onbekende maar ambitieuze acteurs en een sluwe crimineel met artistieke pretenties proberen allen rond te komen op hun manier, totdat ze vallen op dezelfde vrouw, Garance. Gespeeld door Arletty (die ook een rol in Hotel du Nord heeft) is Garance het emotionele epicentrum van de film. Zij vormt de as waar de mannen omheen draaien en waar ze ondanks hun succes of geluk niet van los kunnen komen. Het lot wordt door haar verschijning in werking gezet en straft genadeloos de personages af.
Voor de verliefde acteurs is de enige uitweg voor hun onvervulde liefde het theater. Baptiste (Jean-Louis Barrault) wordt een sublieme pantomimespeler. En Frédérick (vol scherpzinnigheid en humor neergezet door Pierre Brasseur) wordt een groot toneelacteur. Maar met genoeg zelfkennis zegt Frédérick over de liefde en jaloezie die hij met de anderen deelt dat het is als het dragen van rottende liefdeshorens die bedoeld zijn voor onbeminden.
Gelijkenissen
Les Enfants du Paradisgeeft een mooi beeld van Parijs in het midden van de negentiende eeuw, waar acteurs nog worden gezien als ordinaire paria’s en het theater nog tussen kunst en volksvermaak inzit. Daarmee is de wanhopige liefde van de personages ook realistisch gebonden aan de sociale werkelijkheden van hun positie. In dat opzicht vertoont het gelijkenissen met Jean Renoirs La Règle du Jeu (1939) en met Max Ophüls La ronde (1950). Alle films laten hun personages leven en lijden door de zoektocht naar liefde die is beperkt door sociale conventies en listige intrige.
Ook speelt de film met ideeën over kunst en toneel tegenover het leven. In de theaterstukken die Baptiste en Frédérick opvoeren, lijkt er een ontsnappingsmogelijkheid te zijn voor hun beperkingen. Het publiek dat vol bewondering kijkt naar Baptistes pantomime of naar Frédéricks virtuoze komische spel is de dubbelganger van de filmkijker die even de kans krijgen om in een fictieve wereld weg te dromen.
De dvd van Hotel du Nord is voorzien van een kort interview met Carné, wat net iets te beknopt is om daadwerkelijk interessant te zijn. De dvd van Les Enfants du Paradis heeft helaas geen extra’s, wat jammer is voor een film met zo’n interessante productiegeschiedenis.
Hotel du Nord / Les Enfants du Paradis
Regie: Marcel CarnéJaar: 2024
Distributeur: A-Film
Misschien ook iets voor u
Een feest voor de zapcultuur
/ 0 Reactiesdoor: Klazien Schaap0 SterrenEen uitgebreide verzameling van nieuwe kunst en cultuur op het witte doek. Dat is Resfest, een rondreizend festival dat afgelopen weekend merkwaardig genoeg simultaan plaatsvond in Rotterdam, Amsterdam en Chicago (!). Daarna reizen de filmpjes weer verder naar andere grote steden over de hele wereld. Resfest laat een keur zien aan korte filmpjes, videoclips en de nieuwste documentaires. Maar er is ook live muziek, een expositie en er zijn lezingen. Goed vermaak dus, maar ook een bron van inspiratie.
Resfest is het ideale festival voor liefhebbers van korte films. Er worden verschillende collecties korte filmpjes vertoond. Sommige van die voorstellingen hebben geen duidelijke verzamelnaam en tonen een schijnbaar willekeurige reeks aan filmpjes in anderhalf uur. Andere voorstellingen hebben wel een duidelijk thema. Een van de leukste vertoningen is Cut and Paste. Deze filmpjes zijn kleine collages; low tech en vaak thuis in elkaar geknutseld. Soms zijn ze zelfs letterlijk met schaar en lijm in elkaar geplakt. Een van de mooiste voorbeelden van deze huisvlijt is een filmpje van een keukengerei-concert: alledaagse voorwerpen als pannen, vorken, kraan en luxaflex dansen door een keuken en met al hun geluiden creëren ze een bijna dansbaar ritme.
Hilarisch is het filmpje over een conferentie van Dick ‘fucking’ Cheney. Over zijn mond is een andere mond heen geplakt die allemaal vulgaire taal uitslaat en daarmee het Amerikaanse volk verontwaardigt. Ook grappig is de videoclip waarin een authentiek Beatles-optreden is gemixt met muziek van Jay-Z, compleet met gillende meisjes en hiphoppende Beatles. Het knappere knip- en plakwerk is een muziekvideo van een brassband. We zien een man die een stapel polaroids op volgorde schikt. Dit wordt zo snel achter elkaar afgespeeld, dat de band tot leven komt.
Er worden heel veel van dit soort filmpjes vertoond, en omdat elk filmpje ook weer bestaat uit een overvloed aan beelden, is het verstandig om na de voorstelling niet weer een andere reeks korte films te bekijken.
Voetballers als dansers
Een documentaire dan maar. Een van deze documentaires, Ginga, beleeft vandaag zijn première in Nederland. Ginga is een prachtig portret van de beroemde voetbalcultuur in Brazilië. Producent Fernando Mereilles maakte ook City of God en dat is aan alles te zien. We volgen een aantal jonge voetballers uit verschillende hoeken van het land en verschillende sociale klassen, te beginnen in de sloppenwijken van Rio de Janeiro, ofwel de favela’s. Vol liefde worden de jongens geportretteerd, die maar één levensvervulling hebben: futbol. Je kunt niet anders dan grote sympathie voelen voor deze film. Zelfs als je niets met voetbal, noch iets met Brazilië hebt, raak je betoverd door de passie van deze Braziliaanse sportcultuur. De prachtige beelden doen het hem. Met soepele heupbewegingen bespelen sexy jongens en meisjes de bal op een palmenstrand – zó wit en idyllisch, dat je in gedachten je koffer al aan het pakken bent. En anders is het wel de opzwepende Braziliaanse muziek die je meesleept. Ritmische salsaklanken en Braziliaanse favela punk doen de voetballers op dansers lijken. Iedereen in Brazilië lijkt te voetballen: jongens, meisjes, de jongeren, de ouderen, de armen, de rijken, stadsbewoners, junglebewoners, en zelfs gehandicapten. Overtuigend.
Totaalkunstwerkjes
Van voetbal naar dansmuziek. In de serie Cinema Electronica zijn alleen maar muziekvideo’s van elektronische muziek te zien. Geweldig, ik ben gek op videoclips! Het zijn ultieme totaalkunstwerkjes: goede muziek in combinatie met mooie beelden. De meeste van deze filmpjes zijn gemaakt met behulp van computers, evenals de muziek waar de filmpjes bij horen. Een van de weinige filmpjes waar geen computeranimatie aan te pas komt is het indrukwekkende stukje drama van The Streets. De hoofdpersoon is op een wild feestje wanhopig op zoek naar zijn vriendinnetje, maar verliest zich hopeloos in drank en drugs. Nog beangstigender is een videoclip waarin de hallucinerende hoofdpersoon achterna wordt gezeten door de robots uit de autofabriek waar hij werkt.
Maar andere videoclips maken juist blij. Zoals de vrolijke Japanse animatieclip waarin twee fantasiefiguurtjes uit vissen gaan op zee en daar allemaal avonturen beleven. Ze trotseren tsunami’s en eindigen in de bek van een veelkleurige reuzenvis, waar ze een feestje bouwen met de zeenimfen. Of een miniatuur Dizzee Rascal die een feestje bouwt met marionetten uit de jaren ’50. Ontroerend is de videoclip van een jongen die wordt geterroriseerd door zijn fantasievriendje: een speelgoedrobotje dat vrolijk om hem heen vliegt. Er lijkt geen eind te komen aan de stroom fantastische videoclips, een groot deel van het publiek wordt het wat te veel van het goede en verlaat zuchtend de zaal bij de aankondiging van het zoveelste fragment.
Bezoekers boven de dertig trekken de veelheid aan indrukken een stuk minder goed dan de jongere mensen. Maar gelukkig trok het festival over het algemeen een jong publiek. De stijfheid van de lange zit kan op de afterparty uit de benen worden gedanst tegen de hoge prijs van 15 euro. Maar de meeste filmliefhebbers doen het ervoor.
Resfest
Jaar: 2024Misschien ook iets voor u
Verloren idealen
Ongestraft de Amerikaanse vlag in de haven van New York gooien of een exemplaar van het verzameld werk van Marx en Engels in een rivier in St. Petersburg mieteren. Het zijn acties die deel uitmaken van het nog steeds voortdurende werk van de Schotse kunstenaar Ross Birrell, die allemaal de titel Envoy dragen. In het Fries Museum voegt Birrell met Homo Ludens een nieuwe performance toe aan de reeks: een hommage aan de onlangs overleden schilder Constant Nieuwenhuys. Deze en andere werken zijn tot en met 29 januari 2006 te zien in Leeuwarden.
Sinds 1998 reist Birrell (Glasgow, 1969) de wereld over om performances te houden die hij vervolgens vastlegt op video. Zijn werk gaat over plekken en voorwerpen die historische ideologieën en utopieën symboliseren. Deze ‘grote verhalen van de geschiedenis’ zijn volgens hem verloren gegaan of verkeren in een toestand van crisis. De kunstenaar heeft zich met Envoy ten doel gesteld ze opnieuw onder de aandacht te brengen. Hij doet dat ondermeer door persoonlijk een boek of object af te leveren dat voor de gekozen locatie belangrijk is geweest of zou kunnen zijn. Zo heeft Birrell een exemplaar van Thomas More’s Utopia bij het Internationale Hof van Justitie in Den Haag en het gebouw van de Verenigde Naties in New York afgeleverd.
~
Spelende mens
In een derde vorm van Envoy leest Ross Birrell bepaalde teksten die binnen de gekozen context – zoals een plein, straat of gebouw – een specifieke sociale of culturele betekenis hebben. Zo leest hij in 2003 The principles of hope op de Karl Marx Allee in Berlijn. In deze categorie valt ook Homo Ludens. Toen het plan voor een tentoonstelling van Birrell in het Fries Museum ontstond, wilde de Schotse kunstenaar Constant Nieuwenhuys (1920 – 2005) bezoeken en hem vragen stellen over zijn New Babylon project. Nieuwenhuys overleed echter in 2005, waardoor het plan geen doorgang kon vinden. New Babylon is het utopische voorstel van Nieuwenhuys voor een omgeving en leefwijze voor de vrije, arbeidsloze mens van morgen. Het project dateert van halverwege de jaren vijftig van de 20e eeuw en behelst een model voor een alternatieve stad op mondiale schaal, die voorwaarden schept voor een creatieve levenswijze voor iedereen. Deze stad, die uit verschillende sectoren bestaat, is het domein van de homo ludens, de spelende mens. Nieuwenhuys was ervan overtuigd dat zijn schepping uiteindelijk tot een maatschappelijke omwenteling zou leiden. Als hommage aan de overleden kunstenaar leest Birrell Homo Ludens (1938), het utopische verhaal van de Nederlandse historicus Johan Huizinga, op het dak van het tijdelijke onderkomen van het Stedelijk Museum in Amsterdam.
Envoy
De titel van zijn performance heeft Birrell met zorg gekozen. In het Frans heeft envoi betrekking op zowel ‘een geaccrediteerde boodschapper, agent of vertegenwoordiger’, als op het object (brief, pakje of gift) dat gestuurd wordt. Het lijkt alsof de kunstenaar alvast een veiligheidsmarge inbouwde, want het kenmerkende van een envoi is dat de gezondene of het gezondene wel of niet zijn of haar doel kan bereiken. Het streven van Birrell – het opnieuw onder de aandacht brengen van verloren utopieën en idealen op een eigen, speciale wijze – is zeker bewonderswaardig. Maar dan? Het gevaar bestaat dat het zijn werk vergaat zoals de werken van degenen die hij als uitgangspunt neemt: leuke idealen, maar in de praktijk verandert er bitter weinig. En toch is in de ogen van een idealist ‘iets doen’ beter dan ‘niets doen’.
Ross Birrell 'Homo Ludens' - Works from the Envoy series 1998-2005
Gezien in: Fries Museum, LeeuwardenNog te zien tot: zondag 29 januari 2006
Misschien ook iets voor u
Een poëtica van het detail
Volgens dichter en essayist Hans Groenewegen heeft “het volk” de cultuur “opgesloten in een zelfverkozen cultureel analfabetisme.” Wie denkt hier te maken te hebben met een verbitterde intellectueel vergist zich echter. Elk essay in zijn bundel Overvloed over poëzie sprankelt door de frisse en open benadering van de dichtkunst.
In het voorwoord van zijn eerste essaybundel Schuimen langs de vloedlijn formuleerde Groenewegen zijn werkwijze als volgt: “Ik schrijf met grote aandacht voor het detail, in de verwachting dat daarin het hele werk en iets van zijn omgeving oplicht.” In Overvloed zegt hij in het essay over Postmoderne poëzie in Nederland en Vlaanderen, een boek van Thomas Vaessens en Jos Joosten, dat de auteurs veel te weinig in gesprek zijn gegaan met het dichtwerk zelf: “werk lezend, vastlopend, reflecterend, voorzichtig conclusies trekkend, ze betwijfelend, eigen vooronderstellingen bevragen en door de poëzie laten bevragen.” Hiermee geeft Groenewegen een uitstekende schets van zijn eigen manier van werken.
Dialoog met de poëzie
In tegenstelling tot Vaessens en Joosten, die het postmodernisme in bepaalde kernbegrippen proberen samen te vatten en op zoek zijn naar de gemene deler binnen de postmoderne poëzie, waardeert Groenewegen het werk op zichzelf. Hij houdt het over het algemeen liever bij een dialoog tussen hem en het gedicht. Hierin heeft hij duidelijke opvattingen over hoe poëzie gelezen moet worden, al is het niet zijn bedoeling om een lezer zijn interpretatie op te leggen: hij wil juist aanzetten tot eigen interpretatie. Poëzie is voor hem een spel met de taal en de werkelijkheid van de lezer.
In de handen van Groenewegen krijgt de poëzie een grote urgentie en dynamiek. Hij wil de poëzie voortdurend herlezen. Zo beschrijft hij prachtig hoe de voordracht van gedichten van Lucebert door Remco Campert hem een nieuwe ervaring schonk: “Elk horen van een gedicht in de stemzetting van een ander, dichter of lezer, verandert onmerkbaar mijn perceptie ervan.” Voor Groenewegen is elke herlezing een nieuwe ervaring en is elke lezer een nieuwe maker van het gedicht.
~
Poëtisch zoeken
Groenewegen schetst in het essay over Hans Andreus hoe deze het schrijfproces vaak opvatte als iets wat hem vooruitsnelde, de woorden liepen voor hem uit naar nieuwe ontdekkingen, want:
Zo volgt de lezer gefascineerd de woorden van Groenewegen naar nieuwe poëtische uithoeken. Tussen de regels door hekelt hij de gereserveerde houding die veel critici aannemen ten opzichte van poëzie die hen niet bevalt:
Groenewegen bespreekt een rijk scala aan eigentijdse en minder recente Nederlandstalige dichters, zo komen onder anderen Ilja Leonard Pfeijffer, Esther Jansma en Mustafa Stitou ter sprake, maar ook Lucebert, Hans Andreus en Gerrit Achterberg. Dit zegt veel over zijn brede smaak en zijn encyclopedische kennis, waardoor de gehele Nederlandse poëziegeschiedenis als de ‘omgeving’ van de besproken dichters ‘oplicht’.
Prijs: 19,90 (paperback)
Bladzijden: 320
ISBN: 9077503285
Misschien ook iets voor u
Een Roemeense uitschieter
Het is een dappere onderneming van het Britse label Hyperion om na de ‘romantische’ piano- en vioolconcerten (zo grofweg uit de periode 1850-1930) nu een reeks met vergeten celloconcerten uit te brengen. Het valt te betwijfelen of die reeks net zo uitgebreid zal worden als de pianoreeks (momenteel bestaand uit 38 delen) gezien de relatieve schaarste van het repertoire. Dat laat ook raden naar de kwaliteit van de ontgonnen werken. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: helemaal overtuigend is het (nog) niet.
~
Tompouce
Deel een van de serie vergeten celloconcerten bevat werken van twee Liszt-leerlingen, Eugen d’Albert en Ernó von Dohnányi, en het celloconcert van de Roemeen George Enescu. Alledrie de werken zijn rond 1900 gecomponeerd, maar de verschillen in oriëntatie en kwaliteit zijn behoorlijk. De cd zit een beetje in elkaar als een tompouce: eerst een koekje met glazuur, het lekkerste in het midden en onderop een laf, wat klef laagje.
Glazuur
Om maar met het glazuurkoekje te beginnen: Eugen d’Alberts stuk is het enige dat zich ook als celloconcert aankondigt. D’Albert verwierf vooral bekendheid als pianovirtuoos (een soort negentiende-eeuwse Wibi Soerjadi) en componist van de helaas zo goed als vergeten opera Tiefland. Ook schreef hij twee veelgespeelde pianoconcerten, beide in het idioom van zijn leermeester Liszt. D’Alberts pianoconcerten zijn virtuoze, felle en soms speelse stukken, die zich terecht aan de rand van het concertrepertoire hebben gehandhaafd. Die vindingrijkheid is bij dit celloconcert niet altijd te vinden – het is duidelijk dat d’Albert met de piano meer affiniteit had dan met dit instrument. Begrijp me goed: het is zeker niet slecht, alleen niet zo heel erg bijzonder. En dat zijn we van Hyperion wel een beetje gewend geraakt.
Smakelijk
~
Klef koekje
Het gaat misschien wat ver om Ernó von Dohnányi’s Konzertstück als een klef koekje te omschrijven, maar het is zonder meer het minst opmerkelijke deel van deze cd, vooral als je net Enescu’s virtuositeit achter de kiezen hebt. Dohnányi, normaal gesproken toch geen misselijk componist, had z’n dag niet toen hij dit concert in elkaar schroefde. Dat is, vermoed ik, de juiste verklaring: het klinkt nergens echt bijzonder geïnspireerd en ook niet echt goed geconstrueerd.
Geen B-orkest
~
Daarmee blijven drie werken van nogal wisselende kwaliteit over, met Enescu’s Symphonie concertante als uitschieter. Ik ben benieuwd wat Hyperion in deze serie nog meer te bieden zal hebben, maar ze hebben nog wel wat te bewijzen. Afgaande op deze cd is er nog enige graafarbeid in de cello-literatuur te verrichten voordat men op het constante, hoge niveau van de pianoconcertenserie is uitgekomen.
Alban Gerhardt, BBC Scottish Symphony Orchestra olv. Carlos Kalmar
Album: Celloconcerten van d'Albert, Enescu en Dohnányi. The Romantic Cello Concerto, deel 1.Link: Alban Gerhardt
Link: Hyperion (met luistervoorbeelden in MP3)
Misschien ook iets voor u
Overdaad aan Japanse sfeerhorror
De Japanse horrorfilm lijkt zich de laatste jaren op twee manieren te manifesteren: enerzijds zijn er de bloederige excessen van bijvoorbeeld de beruchte Guinea Pig-reeks, anderzijds de meer ingetogen, suggestieve griezelfilms als Ringu en talloze verwante en vergelijkbare films. Het laatstgenoemde genre-exponent is in het westen het meeste aangeslagen: de films zijn inmiddels het cultniveau ontstegen, terwijl de verwesterde versies in de vorm van een onophoudelijke reeks remakes stuk voor stuk kassuccessen blijken.
Japanse griezelfilms als Ringu, Dark Water en Ju-on / The Grudge bevatten allemaal dezelfde elementen. Ze creëren op een vaak suggestieve manier een spanning aan de hand van onverklaarbare en, belangrijker nog, onverklaarde gebeurtenissen met een vaak sterk bovennatuurlijk karakter, en zijn vaak op een niet-lineaire manier gestructureerd. Hierin ligt zowel de kracht als de zwakte van het genre: de films jagen een miljoenenpubliek de stuipen op het lijf zoals geen andere film dat doet, maar waarschijnlijk laten evenzoveel genreliefhebbers ze door het gebrek aan bloed en duidelijkheid links liggen. Twee recente verzamel-dvd’s liggen in het verlengde van deze onverwacht populaire reeks, maar zullen zelfs bij de liefhebbers weinig weerklank vinden.
~
Enorme collectie
Het tweede deel van de Japanese Horror Anthology (verschenen bij distributeur Total Film), en de eenmalige uitgave Tales of Terror (van Dutch Film Works) bevatten een enorme collectie korte en zeer korte verhalen die voor de Japanse tv geproduceerd zijn. Een bundeling van de korte films lijkt praktisch, maar zorgt er wel voor dat de films afzonderlijk nauwelijks indruk maken. Je kunt je voorstellen dat ze tussen de bedrijven door voor de doorgewinterde tv-kijker zo nu en dan fraai zijn om te zien, maar achter elkaar gezien blijft er weinig van over. En dat is jammer, want enkele van de films hebben best wat in huis.
Folkore
Aangezien elke film een goedkope tv-productie is, is geen enkele ervan visueel opzienbarend, maar de films hebben dat ook niet nodig. Vrijwel alle verhalen spelen in op traditionele en kinderlijke angsten (spoken, donkere kamers, bijgeloof, eenzaamheid, overledenen, enzovoorts), maar verschillen onderling nogal in toon: er is ruimte voor humor en moralisme. De films hebben een basis in zowel folklore als in moderne technologie, en de verschillende regisseurs gebruiken uiteenlopende stijlmiddelen, zoals voice-overs. Ook wordt gebruik gemaakt van een aantal visuele effecten, overkoepelende vertellers en thema’s.
~
Akelig
Maar helaas slagen slechts enkele verhalen erin een overtuigende spanning op te bouwen: de meeste doen dit door de oorzaak ervan impliciet te houden. Andere films zijn clichématig, inhoudsloos of gewoonweg niet interessant, hetzij vanwege te grote cultuurverschillen, hetzij vanwege ronduit zwakke producties. In deze twee collecties springt dus jammer genoeg geen enkele regisseur in het oog, hoewel Takashi Shimuzu’s Enlightenment en Waiting Time tot de meest succesvolle delen van de Tales of Terror behoren (niet dat de distributeur de moeite heeft genomen om de makers bij naam te noemen). De regisseur van de Grudge-reeks overtuigt nog het meest met zijn akelige en prettig suggestieve dubbelvertelling over mysterieuze herinneringen aan een jeugdliefde, door tien minuten lang een bijna huiveringwekkend gegeven uit te beelden. Voor de rest geldt: er valt alleen af en toe wat te griezelen als er een losse aflevering bekeken wordt, zoals de reeks in feite ook bedoeld was. Wie niet genoeg kan krijgen van de Aziatische suggestiehorror vindt wellicht iets van zijn gading, maar geen van beide collecties valt hoegenaamd aan te raden.
Japanese Horror Anthology vol. 2 / Tales of Terror
Regie: diverseJaar: 2024
Misschien ook iets voor u
Nieuwe avonturen van Robbedoes en Jeremiah
.
Robbedoes en Kwabbernoot: De man die niet wil sterven
Morvan & Munuera
Munuera is internationaal vooral bekend van zijn tekenwerk bij de komische serie Merlijn. In Nederland moet hij het vooral hebben van zijn nog bescheiden Robbedoes-oeuvre: dit is namelijk pas het tweede album van zijn hand, dat wederom is geschreven door Morvan. Deze twee maakten samen al het album Parijs onder de Seine, nadat Robbedoes jarenlang had stilgelegen. Dat album stelde teleur, maar het lijkt erop dat ze met dit nieuwe album hun draai hebben gevonden.
Lekker flitsend
~
Knipoogjes naar het verleden
Het verhaal is zeer komisch, en met zijn nodige knipogen naar het verleden voor lezers van alle leeftijden een genot om te lezen. Met optredens van onder anderen de Kwabberkopter en neef Wiebeling is het album één grote ode aan het verleden van Robbedoes. Veel grapjes zijn alleen te vinden voor de echte kenners, maar ondanks dat is het verhaal ook leuk voor ‘normale’ lezers. De verhaallijn is meer een soort excuus voor een uitstapje naar de jungle, wat natuurlijk gepaard gaat met de nodige spannende situaties. Best leuk dus, maar niet iets waar de serieuze striplezer op zit te wachten.
Leuk voor iedereen?
Al met al hebben Morvan en Munuera nu dus wel degelijk een leuk verhaal geleverd. Het tekenwerk is goed, het verhaal doet wat het moet doen en de auteurs zijn al weer hard bezig aan nieuwe verhalen: het lijkt er dus op dat Robbedoes-fans weer mooie tijden tegemoet gaan. Voor de liefhebbers van serieuze strips is dit album echter een toonbeeld van datgene wat ze niet willen lezen, zij kunnen het dan ook beter links laten liggen.
Jeremiah: Een haven in de schaduw
Hermann
Hermann schrijft nu al jaren zijn eigen scenario’s en is daarmee een van de weinige tekenaars die op succesvolle wijze de overstap van geleverde scenario’s naar eigen werk heeft gemaakt. Waar veel tekenaars nog wel eens moeite willen hebben met het schrijven van een goed scenario, zijn die van Hermann altijd van een hoog niveau. Na jaren van lovende recensies voor zijn andere zelfgeschreven serie, De Torens van Schemerwoude, besloot Hermann enkele jaren geleden zich volledig te wijden aan Jeremiah en nog wat losse albums. Dat legde hem geen windeieren, want hij doet het nog altijd goed bij het grote publiek.
Vreemd dorpje
~
Negatieve effecten
De tekeningen zijn van het vaste hoge niveau dat Hermann eigenlijk al sinds het begin van zijn carrière in de jaren zestig blijft vasthouden. De inkleuring is echter een ander verhaal. Nog altijd probeert hij diepte aan zijn tekeningen te geven door de inkleuring, maar helaas doet hij dit op een manier die alleen maar negatieve effecten heeft: alles oogt er lelijker door, letterlijk en figuurlijk. Vooral bij vrouwen heeft Hermann er duidelijk moeite mee om alles goed uit te werken, met als gevolg dat elke vrouw die hij tekent er een beetje hetzelfde uitziet. Meestal gaan ze ook nog eens door het leven met een nogal domme uitdrukking op hun gezicht, zodat het moeilijk is met ze te sympathiseren. Op zich is dat geen ramp, maar Jeremiah en Kurdy gedragen zich altijd alsof ze met best mooie vrouwen te maken hebben, en dat creëert een vervreemdend effect.
Leeg gevoel
Jeremiah: Een haven in de schaduw is best leuk, maar laat toch ook een beetje een leeg gevoel achter. Bij alles heb je het idee dat het net wat beter uitgewerkt had moeten worden, en dat is jammer. In tegenstelling tot met zijn one-shots begint Hermann met zijn series een beetje de gemakkelijke weg te volgen. De verhalen worden zwakker en moeten het hebben van de reputatie van de serie, en ook het tekenwerk overtuigt niet meer. Misschien toch tijd om een scenarist te gaan zoeken?
Robbedoes en Kwabbernoot 48: De Man die niet wil Sterven • Tekeningen: Munuera • Scenario: Morvan • Uitgever: Dupuis • Prijs: € 4.50 (softcover) • 56 pagina’s • ISBN: 90 314 2705 5
Jeremiah, nr. 26: Een Haven in de Schaduw – Collectie: Spotlight • Tekeningen en Scenario: Hermann • Uitgever: Dupuis • Prijs: €4.95 (softcover) • 48 pagina’s • ISBN: 90 314 2738 1
Misschien ook iets voor u