Film / Films

Tedere revoluties

recensie: Zazie dans le Métro / Milou en Mai

Lumière heeft onlangs twee nieuwe titels van de veelzijdige Franse regisseur Louis Malle aan haar dvd-reeks The Louis Malle Collection toegevoegd. Zazie dans le Métro en Milou en Mai vormen twee zeer verschillende films in stijl en onderwerp. Wat beide films met elkaar verbindt is Malles luchtige aanpak.

Zazie dans le Métro, naar de roman van Raymond Queneau, is een chaotische, maar ook vernieuwende film die aan het beginpunt staat van de Franse Nouvelle Vague. Het verhaal van de brutale Zazie die een uitstapje maakt in Parijs vormt de basis voor een cinematografisch portret van de stad.

Louis Malle
Louis Malle

Als een experimentele film met een speels karakter is Zazie dans le Métro nog steeds interessant, hoewel bepaalde zaken gedateerd overkomen. Opmerkelijk is wel dat de film eigenlijk perfect gemaakt is voor het medium dvd. De snelheid van veel van de visuele grapjes kunnen nu comfortabel gedeconstrueerd worden door het gebruik van de afstandsbediening. Dat levert een soort masterclass op in cinematografische trucjes die met alle gemak geanalyseerd kunnen worden.

Verder is de dvd van Zazie voorzien van een korte documentaire over hoe de film tot stand kwam. Regieassistent Phillippe Collin verklaart daarin dat Malle onder andere beïnvloed was door cartoonist Tex Avery. Ook heeft Collin het over de unieke bijdrage van Amerikaanse fotograaf William Klein die voor Zazie de vernieuwende art direction deed.

De milde geest van ’68

Milou en Mai is als film veel conventioneler en ontpopt zich tot een speels en innemend portret van een welgestelde familie op het Franse platteland. Milou (een charmante Michel Piccoli) woont op het landgoed van zijn moeder, waar hij geniet van de natuur en de simpele dingen des levens. Na het overlijden van zijn moeder komt de hele familie terug naar het ouderlijk huis om de erfenis te verdelen. Op het eerste gezicht lijkt dit dramatische gegeven een perfecte basis voor familieconflicten, maar Malle is eerder geïnteresseerd in het schetsen van een nostalgisch portret van een middenklasse-gezin.

Malle situeert de film tijdens de studentenopstand van 1968 die ervoor zorgt dat heel Frankrijk in rep en roer is. De verschillende personages horen op de radio de laatste ontwikkelingen. Ze discussiëren gepassioneerd over de gevolgen van een mogelijke revolutie. Toch blijft de toon luchtig ondanks alle commotie in het verre Parijs.

Vergevende voorjaarszon

De meizon zet in Milou en Mai allerlei amoureuze verwikkelingen in werking. Camille (Miou-Miou) die, voorzien van man en kinderen, weer terug is in haar geboortestreek komt een oude vlam tegen. En Piccoli lijkt erg gecharmeerd te zijn van de Britse echtgenote van zijn broer. Als de slogans van de Parijse barricades het platteland bereiken lijkt alles even te kunnen. Boeren en bourgeoisie zingen de Internationale, er wordt bescheiden gesproken over vrije liefde, en de hele familie lijkt gelukkig te zijn verenigd door de unieke samenloop van omstandigheden.

Scène uit <i>Milou en Mai</i>
Scène uit Milou en Mai

Malle filmt het allemaal met een sympathiek oog alsof het een impressionistisch tableau is. Daarmee is de film een tedere hommage aan het Franse platteland en een simpele vorm van hedonisme. Met veel shots van de keuken als het hart van huis en een soundtrack vol Gallische zigeunerjazz wordt die sfeer nog eens versterkt.

Idyllisch uitstapje

Milou en Mai is een zachtzinnige film die verder vrij tandloos is. In het oeuvre van Malle vormt het een idyllisch uitstapje. Vergelijk het met de duistere thema’s van Le Fue Follet (zelfmoord) en Lacombe Lucien (collaboratie). De film wijst wel al in de richting van Malles Tsjechov-bewerking Vanya on 42nd Street. Het script van Jean Claude Carrière is aangenaam en heel anders dan zijn werk voor Luis Buñuel (Belle de Jour, Le Charme Discret de la Bourgeoisie), waarbij de burgerij voornamelijk werd bekritiseert vanuit surrealistische strategieën.

Als de ‘revolutie’ in Parijs is afgelopen en Frankrijk zich weer aanpast aan de orde van de dag, vertrekken de gasten weer uit het landhuis. De magie van het samenzijn op het platteland is daarmee verbroken en Milou en Mai lijkt daarmee op een zomerse vakantie in Frankrijk die weer onvermijdelijk aan zijn eind is gekomen. Milou en Mai bevat geen extra’s, afgezien van wat trailers.