Lijdensweg van twee broers

Submarino, een verfilming van het boek van Jonas T. Bengtsson, wordt ingeleid door een snoeiharde proloog die de toon zet voor de rest van de film. We ontmoeten Nick en zijn jongere broer in hun jeugd. Ze groeien op in grote armoede, met een alcoholistische moeder die hen mishandelt. Troost vinden ze alleen in de relatie met elkaar. Als de familie ook nog eens door een tragedie uit elkaar wordt gescheurd, verrast het dan ook niet dat de twee het in hun latere leven niet makkelijk hebben.

Nick, die regelmatig in de gevangenis belandt, woont in een vervallen appartement in Kopenhagen en slijt zijn dagen in de gym en in het café. Zijn aan drugs verslaafde broer probeert ondertussen te voorkomen dat zijn jonge zoon hetzelfde traject bewandelt als hijzelf. De broers spreken elkaar nog maar weinig, maar komen door de dood van hun moeder toch weer met elkaar in contact.

Grauw
Hoewel Scandinavische landen in jaarlijkse onderzoeken vaak als gelukkigste ter wereld uit de bus komen, zou je dat niet kunnen afleiden uit hun filmcultuur. Regisseurs als Lars von Trier, Lukas Moodysson en ook Thomas Vinterberg komen met zeldzaam grauwe films waarin het leven als een voortdurende lijdensweg wordt afgebeeld. Zelfs in hun komedies die de Nederlandse bioscopen bereiken, bijvoorbeeld van Aki Kaurasmäki of Roy Andersson, is de humor eerder tragisch dan echt grappig.

Het risico van de voortdurende stroom van ellende die in dergelijke films vaak over de kijker wordt uitgestort, is dat het op den duur afstompt en de interesse in de personages wat doet verbleken. Het is een niet te onderschatten prestatie dat Submarino geen last heeft van dit euvel. Mede door die liefdevolle proloog, waarin de sterke band tussen de broers op simpele wijze wordt neergezet, blijf je emotioneel betrokken bij de personages, die sterk worden vertolkt door Jacob Cedergen en Peter Plaugborg.

Momenten van geluk
Ook de keus van Vinterberg om te midden van al die depressiviteit toch wat ruimte in te bouwen voor hoopvolle momenten, zoals de liefdevolle relatie tussen de twee broers in het begin of scènes waarin de verslaafde broer vol geluk met zijn zoon omgaat en alles goed lijkt te komen, betaalt zich op den duur uit. Het zijn die schaarse momenten waar je aan terugdenkt als alles voor Nick en zijn broer uit elkaar dreigt te vallen. Twee mensen die zo hard proberen er het beste van te maken, maar telkens worden teleurgesteld door het leven dat hen nu eenmaal niet goed gezind is.

Lees hier het interview met regisseur Thomas Vinterberg